Tìm hiểu cách điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả

Bệnh tiểu đường đang ngày càng phổ biến và trở thành mối lo ngại lớn với sức khỏe cộng đồng. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho tim, thận, mắt và hệ thần kinh. Cách điều trị bệnh tiểu đường đòi hỏi sự kết hợp giữa chế độ ăn uống, luyện tập, dùng thuốc và theo dõi sát sao. Trong bài viết này, Thuốc Tiểu Đường sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết nhất về các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường hiệu quả.

Cách điều trị bệnh tiểu đường kết hợp giữa nhiều phương pháp

Bệnh tiểu đường là gì?

Bệnh tiểu đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa, đặc trưng bởi tình trạng đường huyết luôn cao hơn mức bình thường. Nguyên nhân chính là do cơ thể thiếu insulin, đề kháng với insulin hoặc kết hợp cả hai yếu tố. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường, chất béo, đạm và một số khoáng chất thiết yếu trong cơ thể.

Thông thường, sau khi ăn, thức ăn sẽ được phân giải thành glucose (đường) và đi vào máu. Khi đường huyết tăng, tuyến tụy sẽ tiết ra insulin, một loại hormone có vai trò vận chuyển glucose từ máu vào tế bào để tạo năng lượng.

Ở người mắc bệnh tiểu đường, tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc cơ thể không thể sử dụng insulin hiệu quả. Kết quả là glucose tích tụ trong máu, lâu dần có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, tổn thương thận, giảm thị lực hay rối loạn thần kinh.

Hiện nay, tiểu đường được chia thành 3 dạng phổ biến: tiểu đường type 1, tiểu đường type 2 và tiểu đường thai kỳ. Các dấu hiệu của bệnh thường xuất hiện âm thầm, khó phát hiện trong giai đoạn đầu. Không ít trường hợp chỉ khi bệnh đã tiến triển nặng, người bệnh mới nhận ra những triệu chứng rõ rệt.

Chẩn đoán bệnh tiểu đường

Để xác định bạn có mắc tiền tiểu đường hay đái tháo đường hay không, bác sĩ thường chỉ định một số xét nghiệm máu quan trọng. Các xét nghiệm này giúp đánh giá chính xác đường huyết của bạn:

• Xét nghiệm HbA1c: Phản ánh mức đường huyết trung bình trong vòng 2-3 tháng gần nhất.
• Xét nghiệm đường huyết lúc đói (FPG): Được thực hiện sau khi bạn nhịn ăn ít nhất 8 giờ, dùng để đo nồng độ glucose trong máu tại thời điểm đó.
• Xét nghiệm dung nạp glucose: Bác sĩ sẽ kiểm tra đường huyết trước và sau khi bạn uống một lượng dung dịch chứa đường, thường đánh giá trong khoảng 2 giờ.
• Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên: đo chỉ số glucose tại bất kỳ thời điểm nào, không phụ thuộc vào việc bạn đã ăn hay chưa.

Chẩn đoán bệnh tiểu đường bằng cách xét nghiệm

Riêng với tiểu đường thai kỳ, quy trình chẩn đoán có phần khác biệt:

• Nếu sản phụ thuộc nhóm nguy cơ cao như thừa cân, có tiền sử gia đình bị đái tháo đường, từng mắc tiểu đường thai kỳ ở lần mang thai trước…, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm ngay từ lần khám thai đầu.
• Những phụ nữ nguy cơ trung bình, thông thường việc kiểm tra đường huyết sẽ được tiến hành trong khoảng tuần 24 – 28 của thai kỳ.

Cách điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả

Điều trị đái tháo đường đòi hỏi một sự kết hợp chặt chẽ giữa thay đổi lối sống, ăn uống, tập luyện, dùng thuốc…để ổn định lượng đường trong máu. Mục tiêu chính của mọi phác đồ điều trị là giữ mức đường huyết trong phạm vi mục tiêu:

• Glucose máu trước ăn từ 80 đến 130 mg/dL (4,4 và 7,2 mmol/L).
• Đỉnh glucose máu sau ăn (1-2 giờ sau bắt đầu bữa ăn) < 180 mg/dL (10 mmol/L).
• HbA1C < 7%.

Sau đây là một số cách điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:

Điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và 2

Đối với bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2, việc điều trị là một hành trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và kỷ luật. Sau đây là một số cách điều trị bệnh tiểu đường này hiệu quả.

1. Điều trị tiểu đường bằng thuốc

Thuốc không phải insulin (dạng viên uống):

• Nhóm Metformin

Nhóm thuốc này thường được dùng cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Thuốc giúp giảm lượng glucose do gan sản xuất, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng insulin của tế bào và làm chậm hấp thu đường từ thức ăn. Tuy nhiên, bệnh nhân suy thận không nên dùng Metformin vì có thể làm tăng nguy cơ toan chuyển hóa lactic. Một số người còn có thể gặp tác dụng phụ đường tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy hoặc chán ăn trong giai đoạn đầu dùng thuốc.

Điều trị tiểu đường bằng thuốc Metformin

• Nhóm Thiazolidinedione 

Thuốc giúp các mô trong cơ thể nhạy cảm hơn với insulin, từ đó cải thiện khả năng hấp thu glucose. Thiazolidinedione thường được dùng phối hợp với các thuốc khác để tăng hiệu quả điều trị. Nhưng người dùng cần lưu ý vì một số loại trong nhóm có thể gây phù, tăng cân, rối loạn thị lực, thậm chí nguy cơ suy tim hoặc ung thu bàng quang nếu sử dụng lâu dài.

Thuốc kích thích tiết insulin:

• Nhóm Sulfonylureas

Thuốc này giúp tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn, đồng thời ức chế gan phóng thích glucose. Nhờ đó, đường huyết được hạ nhanh. Lưu ý người dùng không nên bỏ bữa khi đang dùng thuốc để tránh nguy cơ hạ đường huyết đột ngột.

• Nhóm Meglitinides

Hoạt động tương tự Sulfonylureas nhưng có tác dụng nhanh hơn và ngắn hơn. Thuốc thường được uống ngay trước bữa ăn, giúp kiểm soát đường huyết sau ăn tốt hơn. Ưu điểm là có thể dùng cho bệnh nhân bị suy thận nhẹ nhưng giá thành cao và vẫn có nguy cơ hạ đường huyết nếu dùng sai thời điểm.

• Nhóm thuốc chủ vận thụ thể GLP-1

Thuốc mô phỏng hoạt động của hormone GLP-1 tự nhiên, giúp tăng tiết insulin, giảm glucagon (hormone làm tăng đường huyết), làm chậm quá trình tiêu hóa và giảm cảm giảm thèm ăn.

•  Nhóm ức chế men DPP-4

Nhóm này ngăn chặn sự phân hủy của GLP-1, giúp hormone này hoạt động lâu hơn. Nhờ đó, cải thiện kiểm soát đường huyết mà ít gây hạ đường huyết hoặc tăng cân. Thuốc thường được dung nạp tốt và dễ phối hợp với các nhóm thuốc khác.

Thuốc làm chậm hấp thu glucose và chất béo:

• Nhóm ức chế men alpha-glucosidase

Cơ chế của nhóm này là làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu carbohydrate ở ruột non, giúp ngăn tình trạng tăng đường huyết sau ăn. Thuốc nên được uống trước bữa ăn chính. Tác dụng phụ có thể bao gồm đầy hơi, khó tiêu hoặc tiêu chảy nhẹ. 

• Nhóm ức chế SGLT2

Thuốc hoạt động tại ống thận, giúp ngăn tái hấp thu glucose và thải đường qua nước tiểu, từ đó hạ đường huyết tự nhiên. Ngoài ra, thuốc còn giúp giảm cân, kiểm soát huyết áp và bảo vệ tim, thận, làm giảm nguy cơ suy tim hoặc tử vong do biến chứng tim mạch. 

2. Điều trị bằng insulin 

Insulin là liệu pháp điều trị bắt buộc cho người mắc tiểu đường tuýp 1, khi tuyến tụy không còn khả năng sản xuất insulin. Với tiểu đường tuýp 2, insulin sẽ được chỉ định dùng khi các thuốc uống không còn hiệu quả hoặc khi người bệnh có đường huyết quá cao, nhiễm toan ceton hoặc bị suy thận nặng.

Hiện nay, có nhiều dạng insulin khác nhau, được lựa chọn tùy vào nhu cầu và tình trạng bệnh:

• Insulin tác dụng nhanh: Giúp kiểm soát đường huyết sau bữa ăn.
• Insulin tác dụng kéo dài: Duy trì nồng độ insulin ổn định.
• Insulin trộn sẵn (hỗn hợp): Kết hợp cả tác dụng nhanh và kéo dài.
• Insulin kết hợp GLP-1: Hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giúp giảm cân hiệu quả.

Thuốc Novomix 30 được dùng trong điều trị tiểu đường

3. Chế độ ăn uống lành mạnh

Người mắc bệnh tiểu đường nên duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ, ít đường và chất béo xấu. Hãy ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây ít đường và các loại hạt để cung cấp vitamin, khoáng chất và năng lượng ổn định.

Các thực phẩm có lợi gồm: cà chua, ớt chuông, rau cải xanh, súp lơ, đậu gà, đậu lăng, yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám và hạt Quinoa. Chất xơ giúp làm chậm hấp thu đường, ổn định đường huyết và hỗ kiểm soát cân nặng. 

Bên cạnh đó, nên bổ sung chất béo không bão hòa từ dầu ô liu, hạt hướng dương, hạnh nhân, cá hồi, cá ngừ…để giảm cholesterol xấu và bảo vệ tim mạch.

Người bệnh nên chia nhỏ khẩu phần ăn: nửa đĩa là rau củ và trái cây ít tinh bột, một phần tư là ngũ cốc nguyên hạt và phần còn lại là thực phẩm giàu protein như cá, đậu hoặc thịt nạc. Đồng thời, hạn chế rượu bia, không hút thuốc để giảm nguy cơ biến chứng.

4. Vận động đều đặn

Tập luyện thường xuyên là một phần không thể thiếu trong việc kiểm soát đái tháo đường. Bởi vì, vận động giúp giảm cân, hạ đường huyết, tăng độ nhạy insulin và giữ lượng đường trong máu ổn định hơn.

Do đó, người bệnh nên duy trì tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày hoặc 150 phút mỗi tuần với các bài tập mức độ từ trung bình đến cao. Có thể lựa chọn đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội, chạy bộ hoặc tập kháng lực 2-3 lần như nâng tạ, tập cơ, bài tập phối hợp.

Ngoài ra, nên tránh ngồi quá lâu, cứ sau khoảng 30 phút làm việc tĩnh, hãy đứng dậy vận động nhẹ hoặc đi lại để duy trì tuần hoàn máu và tăng hiệu quả kiểm soát đường huyết.

Tập luyên, thay đổi lối sống giúp hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

5. Theo dõi và kiểm soát đường huyết định kỳ

Người mắc bệnh tiểu đường nên kiểm tra đường huyết thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ để nắm rõ tình trạng kiểm soát bệnh. Khi duy trì đường huyết gần mức mục tiêu sẽ giúp hạn chế biến chứng, bảo vệ tim, thận và mắt.

6. Phương pháp cấy ghép

Các nghiên cứu tại Anh và Mỹ cho thấy liệu pháp cấy ghép tế bào gốc mở ra hướng đi mới trong điều trị tiểu đường tuýp 1. Tế bào gốc được lấy từ máu cuống rốn của trẻ sơ sinh có khả năng thay thế các tế bào beta tụy bị tổn thương, giúp cơ thể tự sản xuất lại insulin. 

Các nhà khoa học đã tách chiết tế bào gốc để tạo ra C-peptide, đây là tiền chất của insulin, giúp phục hồi hoạt động của tuyến tụy và cân bằng đường huyết. Kết quả bước đầu cho thấy sau khi cấy ghép, lượng insulin trong máu được cải thiện rõ rệt, giúp người bệnh giảm phụ thuộc vào tiêm insulin hằng ngày. Phương pháp điều trị này là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng tế bào gốc, mang lại hy vọng mới cho người mắc tiểu đường tuýp 1 trong tương lai.

Điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ

Cách điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ tập trung vào kiểm soát đường huyết trong mức an toàn để bảo vệ cho cả mẹ và bé. Phương pháp chủ yếu là điều chỉnh lối sống kết hợp theo dõi y khoa chặt chẽ:

Chế độ ăn khoa học: Duy trì lượng đường huyết trong giới hạn cho phép, đồng thời đảm bảo đủ năng lượng và dưỡng chất cho sự phát triển của thai nhi.

Vận động hợp lý: Thực hiện các bài tập từ nhẹ cho đến trung bình như đi bộ, yoga cho bà bầu, khoảng 15-30 phút mỗi ngày, sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.

Theo dõi đường huyết: Kiểm tra đường máu thường xuyên trước và sau ăn theo hướng dẫn để phát hiện sớm các biến động.

Dùng thuốc (nếu cần): Mẹ bầu có tiểu đường từ trước hoặc đường huyết không ổn định, tiêm insulin có thể được bác sĩ chỉ định thay vì dùng thuốc viên hạ đường huyết.

Theo dõi thai kỳ: Lập biểu đồ tăng trưởng của thai nhi và kiểm tra định kỳ để xử lý kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.

Điều trị tiền đái tháo đường

Điều trị tiền đái tháo đường nhằm ngăn ngừa bệnh tiến triển thành tiểu đường type 2 và giữ đường huyết ở mức ổn định. Phương pháp điều trị gồm hai hướng:

• Không dùng thuốc: Thay đổi lối sống theo hướng lành mạnh, ăn uống cân đối, tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng hợp lý.
• Dùng thuốc: Khi các biện pháp không dùng thuốc chưa đủ hiệu quả, bác sĩ có thể kê Metformin hoặc thuốc tương tự giúp kiểm soát và hạ đường huyết.

Điều trị tiền tiểu đường bằng dùng thuốc hoặc không dùng

Mẹo hay giúp hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Một số thảo dược dân gian được dùng hỗ trợ hạ đường huyết:

1. Karela (mướp đắng)

Karela hay còn gọi là mướp đắng, là loại thực vật chứa insulin-polypeptide-P, đây là hợp chất có tác dụng tương tự insulin tự nhiên trong cơ thể, giúp làm giảm tình trạng tăng đường huyết. Ngoài ra, mướp đắng còn chứa hai hoạt chất quan trọng là charantin và momordicin, hỗ trợ giảm lượng đường trong máu và cải thiện khả năng hấp thu glucose của tế bào. Cách sử dụng là có thể uống nước ép mướp đắng tươi mỗi sáng hoặc chế biến mướp đắng.

2. Dùng lá xoài tươi

Lá xoài non là bài thuốc dân gian hữu hiệu trong việc ổn định đường huyết và cải thiện hoạt động của tuyến tụy.

Cách sử dụng:

• Cách 1: Rửa sạch, phơi khô lá xoài mềm rồi nghiền thành bột. Uống 1 thìa bột lá xoài với nước vào buổi sáng và tối.
• Cách 2: Đun sôi 5–6 lá xoài tươi trong 1 cốc nước, để nguội qua đêm và uống vào sáng sớm khi bụng đói.

Phương pháp này giúp cơ thể tăng độ nhạy với insulin, rất tốt cho người đang trong quá trình điều trị đái tháo đường.

3. Dùng quả lý gai

Quả lý gai là một trong những nguồn tự nhiên giàu vitamin C nhất, giúp bảo vệ tế bào tụy và tăng cường sản xuất insulin, từ đó giúp cân bằng lượng đường trong máu.

Cách sử dụng: Bỏ hạt, xay nhuyễn 2–3 quả lý gai, vắt lấy nước cốt. Trộn 2 muỗng canh nước cốt này với 1 cốc nước, uống vào mỗi sáng khi bụng đói. Hoặc trộn 1 cốc nước ép mướp đắng với 1 muỗng canh nước ép quả lý gai để uống hằng ngày, đây là công thức kết hợp tự nhiên hỗ trợ hiệu quả trong cách điều trị bệnh tiểu đường.

Quả lý gai giúp cân bằng lượng đường trong máu

4. Dùng lá chùm ngây

Lá chùm ngây nổi tiếng với khả năng giữ ổn định đường huyết và tăng tiết insulin tự nhiên. Ngoài ra, loại lá này còn chứa nhiều chất chống oxy hóa và có đặc tính chống viêm, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể cho người bị đái tháo đường.

Cách sử dụng: Thêm khoảng 50g lá chùm ngây tươi vào bữa ăn hằng ngày (luộc, xào hoặc làm salad).

Các nghiên cứu cho thấy dùng lá chùm ngây có thể giúp giảm tới 21% lượng đường trong máu sau bữa ăn.

5. Dùng cỏ cà ri

Cỏ cà ri là một loại thảo mộc quen thuộc trong ẩm thực Ấn Độ, có tác dụng hỗ trợ điều trị đái tháo đường type 2 nhờ chứa hàm lượng chất xơ hòa tan cao, giúp làm chậm hấp thu đường và tăng dung nạp glucose.

Cách sử dụng: Ngâm 2 muỗng canh hạt cỏ cà ri trong nước qua đêm, sáng hôm sau uống nước ngâm khi bụng đói. Hoặc nghiền hạt cỏ cà ri thành bột, uống cùng nước ấm hoặc sữa mỗi ngày.

Cách này giúp kiểm soát đường huyết ổn định và kích thích cơ thể sản xuất insulin tự nhiên.

Thảo dược giúp ngăn biến chứng tiểu đường

Ngoài kiểm soát đường huyết, thảo dược còn hỗ trợ ngăn biến chứng:

1. Trái nhàu

Nghiên cứu của các nhà khoa học Pháp cho thấy trái nhàu có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp bảo vệ thành mạch khỏi tổn thương do đường huyết cao. Ngoài ra, hoạt chất trong nước ép trái nhàu giúp tăng độ nhạy insulin, hỗ trợ tuyến tụy tăng tiết insulin tự nhiên, từ đó giúp duy trì đường huyết ổn định.

2. Mạch môn

Theo Trường Đại học Y học cổ truyền Thượng Hải, mạch môn là vị thuốc quý giúp phục hồi chức năng tuyến tụy và giảm đề kháng insulin, góp phần cải thiện khả năng chuyển hóa đường. Bên cạnh đó, mạch môn giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, từ đó hạn chế các biến chứng tim mạch.

Đặc biệt, thảo dược này còn được chứng minh có khả năng làm chậm quá trình xơ hóa thận, giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do đường huyết cao kéo dài.

3. Câu kỷ tử

Các nghiên cứu từ Đại học Bắc Kinh chỉ ra rằng câu kỷ tử chứa nhiều flavonoid và phenolic, đây là nhóm chất chống oxy hóa mạnh có tác dụng giảm stress oxy hóa và hạ đường huyết hiệu quả.

Câu kỷ tử còn có khả năng ức chế enzym α-glucosidase, giúp giảm đường huyết sau ăn, đồng thời ngăn hoạt động của reductase aldose, loại enzyme chuyển glucose thành sorbitol, nguyên nhân gây tổn thương thần kinh và võng mạc ở người tiểu đường.

Câu kỷ tử giúp hạ đường huyết hiệu quả

4. Hoài sơn

Theo nghiên cứu của Đại học Quốc gia Chonbuk (Hàn Quốc), hoài sơn (củ mài) có tác dụng giảm đường huyết tự nhiên nhờ tăng khả năng chuyển hóa glucose.

Kết quả nghiên cứu của Đại học Y Dược Huế cũng cho thấy, khi được nấu chín, hoài sơn làm chậm hấp thu tinh bột và ức chế enzyme amylase, giúp ổn định đường huyết sau bữa ăn. Đồng thời, vị thuốc này còn giúp giảm tổn thương thần kinh ngoại biên, biến chứng phổ biến ở người mắc tiểu đường lâu năm.

Những sai lầm thường gặp trong điều trị tiểu đường

Các sai lầm thường gặp trong cách điều trị bệnh tiểu đường bao gồm:

• Không nắm rõ mục tiêu điều trị đúng chuẩn, như không hiểu được mức đường huyết lý tưởng hay hiệu quả điều trị cần đạt là gì. Ví dụ, nhiều người lo lắng quá mức khi đường máu chỉ khoảng 7 mmol/l trước ăn là cao, hay ngược lại, chấp nhận đường huyết quá thấp không an toàn.
• Quan niệm sai lầm rằng phải nhịn ăn mới kiểm tra đường máu đúng, trong khi việc uống thuốc hoặc tiêm insulin cần phối hợp với việc ăn uống đúng giờ để tránh hạ đường huyết.
• Chỉ điều trị bằng thuốc hạ đường huyết mà bỏ qua thuốc điều trị các yếu tố nguy cơ tim mạch như thuốc huyết áp, thuốc mỡ máu, aspirin. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.
• Không mang theo sổ y bạ hoặc đơn thuốc khi khám, gây khó khăn trong việc điều chỉnh thuốc và liều lượng phù hợp.
• Trì hoãn hoặc ngưng thuốc khi hết thuốc chưa đến ngày khám, dẫn đến tăng đường huyết và các biến chứng nguy hiểm.
• Dùng một đơn thuốc cũ trong thời gian dài mà không khám lại để chỉnh liều hay cập nhật thuốc theo tình trạng tiến triển của bệnh.
• Bỏ thuốc khi bị ốm do lo ngại hạ đường huyết, trong khi lúc bệnh lý mắc kèm thường làm đường huyết tăng, cần có hướng dẫn y tế phối hợp thuốc đúng.
• Dùng thuốc quá liều hoặc sai cách, tự ý thay đổi liều lượng thuốc hoặc insulin mà không có chỉ định bác sĩ, có thể gây hạ đường huyết nguy hiểm.
• Tin dùng các thuốc nam, thuốc không rõ nguồn gốc hoặc thần dược quảng cáo, có thể gây hại và làm bệnh nặng hơn, thậm chí biến chứng nghiêm trọng.
• Không vệ sinh tay khi tự đo đường huyết tại nhà, làm kết quả sai lệch ảnh hưởng đến điều chỉnh điều trị.

Các sai lầm này nếu không được tránh sẽ ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kiểm soát bệnh và làm tăng nguy cơ biến chứng tiểu đường nguy hiểm như biến chứng tim mạch, thận, mắt, và biến chứng bàn chân. Người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị, tái khám đều đặn và phối hợp chế độ ăn uống, luyện tập phù hợp.

Kết luận

Để kiểm soát tiểu đường hiệu quả cần một phác đồ toàn diện, kết hợp thuốc, dinh dưỡng, luyện tập và thảo dược hỗ trợ. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về cách điều trị bệnh tiểu đường đúng cách và an toàn. Điều quan trọng nhất là duy trì lối sống khoa học, theo dõi sức khỏe định kỳ và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.