Dấu hiệu tiểu đường trên da phổ biến cần nhận biết sớm.

Dấu hiệu tiểu đường trên da là một trong những biểu hiện sớm giúp nhận biết nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Khi lượng đường trong máu tăng cao kéo dài, làn da thường phản ứng bằng những thay đổi đặc trưng như khô, ngứa, sạm màu hoặc xuất hiện vết thương khó lành. Việc hiểu rõ các dấu hiệu này không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh tiểu đường mà còn hỗ trợ người bệnh chăm sóc da đúng cách, phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng Thuốc Tiểu Đường tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé. 

Vì sao tiểu đường ảnh hưởng đến làn da?

Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác dẫn đến các bệnh lý da ở người tiểu đường. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy tình trạng này liên quan chặt chẽ đến các biến chứng về thần kinh và mạch máu do đường huyết cao kéo dài.
Khi lượng đường trong máu không được kiểm soát, các mạch máu nhỏ (mao mạch) có thể bị tổn thương, khiến thành mạch yếu đi và rò rỉ các tế bào huyết tương vào mô da. Điều này làm giảm khả năng nuôi dưỡng da, khiến da dễ khô, ngứa và khó lành vết thương.
Ngoài ra, sự tích tụ đường trong máu lâu năm còn gây tăng nồng độ hemoglobin glycosyl hóa (HbA1c), dấu hiệu cho thấy việc kiểm soát đường huyết kém. Đây chính là yếu tố góp phần làm da dễ bị tổn thương, thậm chí xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như loét da hoặc hoại tử.
Các vấn đề da liễu ở người tiểu đường thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người đã mắc bệnh trên 10 năm. Nhiều trường hợp, tổn thương da xuất hiện sau những chấn thương nhẹ, nhưng phản ứng viêm của mô lại mạnh hơn bình thường, đây được xem là hậu quả của quá trình rối loạn chuyển hóa kéo dài trong cơ thể.

Tiểu đường là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý về da 

Các dấu hiệu tiểu đường trên da thường gặp

Dưới đây là một số dấu hiệu tiểu đường trên da thường gặp.

Da khô, ngứa

Tiểu đường gây tổn thương mạch máu nhỏ và làm giảm tuần hoàn máu đến da, làm da mất đi độ ẩm tự nhiên. Điều này dẫn đến hiện tượng da khô, bong tróc và ngứa dai dẳng. Người bệnh có thể gãi nhiều gây trầy xước và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da do hệ miễn dịch suy giảm.

Gai đen

Một trong những dấu hiệu tiểu đường trên da thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường là da trở nên sẫm màu bất thường. Khi lượng đường trong máu tăng cao kéo dài, cấu trúc và độ đàn hồi của da bị ảnh hưởng, khiến da khô ráp, kém mịn và dễ bong tróc.
Đặc biệt, tại những vùng da có nếp gấp hoặc thường xuyên ma sát như nách, cổ, khuỷu tay, đầu gối hay mắt cá chân, da có thể ngả màu nâu hoặc nâu đen, trông dày hơn và sạm đi rõ rệt. Đây có thể là dấu hiệu của rối loạn sắc tố da do kháng insulin, là một tình trạng thường xuất hiện ở người đang trong giai đoạn tiền tiểu đường hoặc đã mắc bệnh tiểu đường type 2.

Dấu hiệu tiểu đường trên da bị gai đen

Hoại tử da dạng mỡ

Hoại tử da dạng mỡ là một dấu hiệu tiểu đường trên da hiếm gặp nhưng đặc trưng cho người bị tiểu đường, thường thấy ở mặt trước cẳng chân với các mảng da màu nâu đỏ hoặc nâu vàng, dần teo lại, có thể loét. Đây là dấu hiệu liên quan chủ yếu đến tiểu đường type 1 và phản ánh tổn thương vi mạch do đường huyết cao lâu ngày.

Mụn nước tiểu đường 

Xuất hiện các bọng nước lớn, không đau, thường ở bàn chân, bàn tay hoặc cẳng chân, không do chấn thương. Dấu hiệu này xuất hiện ở người bệnh tiểu đường lâu năm hoặc những người bị tổn thương thần kinh do tiểu đường. Bọng nước thường tự lành sau vài tuần nhưng cần kiểm soát để tránh nhiễm trùng.

Da dày và cứng

Ở người mắc bệnh tiểu đường, một số vùng da có thể trở nên dày, thô ráp và cứng hơn bình thường, đặc biệt là khi đường huyết không được kiểm soát ổn định hoặc đã xuất hiện biến chứng.
Khi tình trạng này xảy ra ở bàn tay, người bệnh sẽ cảm thấy da căng cứng như phủ sáp, khiến các ngón tay khó gập, duỗi hoặc cử động linh hoạt. Theo thời gian, vùng da bị ảnh hưởng có thể lan dần lên cổ tay, cẳng tay và thậm chí cả cánh tay, gây hạn chế vận động.
Không chỉ tay, những khu vực khác như lưng, vai, cổ, ngực hay mặt cũng có thể gặp tình trạng tương tự. Ở một số trường hợp hiếm hơn, da quanh đầu gối, khuỷu tay hoặc mắt cá chân trở nên dày cứng, khiến việc duỗi chân hoặc gập tay gặp khó khăn.
Sự thay đổi này thường là hậu quả của tình trạng tăng đường huyết mạn tính, khiến collagen trong da bị biến tính, làm da mất độ đàn hồi và trở nên dày cứng theo thời gian.

Xuất hiện nhiều vết đốm hoặc vết lõm

Một trong những biểu dấu hiệu tiểu đường trên da là sự xuất hiện của các vết đốm hoặc vết lõm màu nâu nhạt trên da. Những tổn thương này thường hình thành ở vùng cẳng chân, do lưu thông máu kém khiến da bị yếu và dễ tổn thương hơn.
Trong một số trường hợp, các đốm và lõm cũng có thể xuất hiện ở cánh tay, đùi, ngực hoặc vùng bụng, đặc biệt ở người bệnh tiểu đường lâu năm.
Nhiều người dễ nhầm lẫn các đốm nâu này với đồi mồi hoặc thâm sạm thông thường, nhưng thực tế chúng là hậu quả của sự thay đổi cấu trúc da và mao mạch do đường huyết cao kéo dài. Theo thời gian, các đốm này có thể mờ dần sau 18–24 tháng, tuy nhiên ở một số người, chúng vẫn tồn tại lâu hơn và để lại dấu vết vĩnh viễn.

Vết thương lâu lành 

Một trong những dấu hiệu tiểu đường trên da là vết thương hoặc vết loét khó lành hơn bình thường. Ở người khỏe mạnh, cơ thể có khả năng tái tạo mô và phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, khi đường huyết tăng cao kéo dài, quá trình này bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nguyên nhân là do tuần hoàn máu kém, khiến oxy và chất dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ đến vùng bị tổn thương. Đồng thời, lượng đường dư thừa trong máu cũng làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và làm vết thương lâu lành hoặc dễ nhiễm trùng hơn.
Nếu nhận thấy vết trầy xước, vết cắt hoặc vết loét nhỏ mất nhiều thời gian để hồi phục, đặc biệt là ở bàn chân hoặc cẳng chân, bạn nên kiểm tra đường huyết sớm để phát hiện và kiểm soát bệnh tiểu đường kịp thời.

Nhiễm trùng da

Người mắc bệnh tiểu đường thường dễ bị nhiễm trùng da hơn bình thường do đường huyết cao làm suy yếu hệ miễn dịch và cản trở khả năng bảo vệ tự nhiên của da. Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, vi khuẩn và nấm dễ dàng xâm nhập, gây viêm và nhiễm trùng.
Những vị trí dễ bị ảnh hưởng nhất thường là vùng có vết xước, vết cắt, bỏng nhẹ hoặc nứt nẻ, đặc biệt ở bàn tay, bàn chân hoặc những nơi thường xuyên ma sát. Việc tự nặn mụn hoặc cắt móng tay, móng chân không đúng cách cũng có thể khiến vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm.
Các dấu hiệu tiểu đường trên da nhiễm trùng bao gồm sưng đỏ, nóng rát, đau nhức hoặc có dịch mủ chảy ra. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể lan rộng và dẫn đến biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, viêm mô tế bào hoặc viêm màng não.

Mí mắt có vảy vàng

Ở người tiểu đường, nồng độ mỡ trong máu tăng cao có thể dẫn đến tình trạng vảy vàng xuất hiện quanh mí mắt. Đây là một dấu hiệu khá ít được chú ý vì dễ bị nhầm lẫn với dấu hiệu lão hóa da thông thường.
Những vảy vàng này hình thành do tích tụ lipid dưới da, thường xuất hiện 2 bên mí mắt trên hoặc dưới và không gây đau hay ngứa, khiến nhiều người bỏ qua. Tuy nhiên, nếu kết hợp với các dấu hiệu tiểu đường trên da khác như đường huyết cao hoặc da sạm màu, đây có thể là cảnh báo sớm của rối loạn chuyển hóa liên quan đến tiểu đường.

Vảy vàng xuất hiện quanh gần mí mắt

Xem thêm: Biến chứng tiểu đường ở da và nguyên nhân hình thành

Cách chăm sóc da đúng cách cho người tiểu đường

Cách chăm sóc da đúng cách cho người tiểu đường cần chú trọng nhiều khía cạnh từ việc kiểm soát đường huyết đến giữ vệ sinh, dưỡng ẩm, và phòng ngừa tổn thương để giảm nguy cơ các biến chứng da liễu nghiêm trọng. Dưới đây là phân tích chi tiết và bài bản về các nội dung này.

Kiểm soát đường huyết ổn định

Điều quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe làn da ở người tiểu đường là duy trì mức đường huyết trong phạm vi mục tiêu do bác sĩ đề xuất. Việc kiểm soát tốt đường huyết giúp hạn chế các tổn thương mạch máu và thần kinh dưới da, từ đó giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm, khô da và loét da. Kiểm soát đường huyết được thực hiện qua chế độ ăn uống, tập luyện, thuốc men theo chỉ định và theo dõi y tế định kỳ.

Vệ sinh da sạch sẽ đúng cách

Người tiểu đường cần giữ vệ sinh da sạch sẽ để tránh vi khuẩn, nấm phát triển gây nhiễm trùng. Các lưu ý bao gồm:

• Tắm với nước ấm, không quá nóng, dùng xà phòng dịu nhẹ không gây kích ứng.
• Rửa kỹ các vùng như kẽ ngón chân, nách, háng và lau khô hoàn toàn sau khi tắm để tránh ẩm ướt tạo điều kiện nấm phát triển.
• Lau khô nhẹ nhàng các vùng nhạy cảm để tránh tổn thương da.​

Dưỡng ẩm cho da thường xuyên

Người tiểu đường thường bị khô da do rối loạn chuyển hóa và tuần hoàn máu ngoại vi. Vì thế việc dưỡng ẩm là rất cần thiết để giữ da mềm mại, hạn chế các vết nứt và tổn thương dễ gây nhiễm trùng. Một số lưu ý:

• Thoa kem dưỡng ẩm phù hợp cho da nhạy cảm, không chứa hương liệu gây kích ứng, ngay sau khi tắm khi da còn ẩm.
• Tránh tắm quá lâu hoặc dùng nước quá nóng làm mất đi độ ẩm tự nhiên của da.
• Không dùng các sản phẩm chứa cồn hay chất tẩy rửa mạnh.

Chăm sóc kỹ vùng da bàn chân

Bàn chân là khu vực dễ bị tổn thương, nhiễm trùng do giảm cảm giác và tuần hoàn kém. Người bệnh cần:

• Rửa sạch và lau khô kỹ giữa các ngón chân hàng ngày.
• Kiểm tra da chân thường xuyên, phát hiện ngay vết xước, mụn nước hoặc dấu hiệu bất thường.
• Tránh đi chân trần để ngăn ngừa chấn thương.
• Mang giày dép phù hợp, thoáng mát, không chật hay cọ xát.​

Người bệnh cần chăm sóc kỹ bàn chân

Bảo vệ da khi tiếp xúc môi trường

• Sử dụng kem chống nắng cho các vùng da hở khi ra ngoài để tránh tác hại của tia UV.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, mềm để tránh ma sát và giữ da thông thoáng.
• Tránh để da quá khô hoặc quá ẩm.​

Xử lý vết thương và theo dõi da thường xuyên

• Xử lý ngay các vết cắt, trầy xước bằng phương pháp vệ sinh sạch sẽ và sát khuẩn.
• Không tự ý nặn mụn hoặc bôi thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Kiểm tra da hàng ngày để phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm, sưng tấy, loét chậm lành để kịp thời đi khám.​

Dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe da

Chế độ ăn giàu vitamin, khoáng chất như vitamin C, E, kẽm giúp thúc đẩy phục hồi và bảo vệ da khỏe mạnh. Đồng thời uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cho da từ bên trong.

Xem thêm: Tại sao bệnh nhân tiểu đường dễ bị nhiễm trùng và cách phòng ngừa?

Kết luận 

Dấu hiệu tiểu đường trên da là những biểu hiện quan trọng giúp phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng của bệnh. Từ những thay đổi nhỏ như khô ngứa, sạm da đến các tổn thương nặng như loét hoặc hoại tử, người bệnh cần chú ý theo dõi thường xuyên. Việc kiểm soát đường huyết ổn định, chăm sóc da đúng cách và khám định kỳ sẽ giúp bảo vệ làn da cũng như sức khỏe tổng thể một cách hiệu quả nhất.