Tại sao người tiểu đường hay đói và cách kiểm soát cơn đói

Người bệnh tiểu đường dù đã ăn nhiều, ăn đủ bữa nhưng vẫn có cảm giác đói kéo dài. Vậy tại sao người tiểu đường hay đói?. Cơn đói ở người tiểu đường không chỉ gây mệt mỏi, khó chịu mà còn là dấu hiệu cho thấy sự rối loạn trong việc chuyển hóa đường của cơ thể. Bài viết dưới đây, Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và cách kiểm soát cơn đói, giúp người bệnh sống khỏe, giữ đường huyết ổn định hơn.

Tại sao người tiểu đường hay đói?

Người bị bệnh tiểu đường hay đói là một triệu chứng phổ biến và có thể gây khó chịu, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Hiện tượng này xuất phát từ những bất thường trong quá trình chuyển hóa glucose và hoạt động của hormon insulin trong cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến cảm giác đói nhiều ở người tiểu đường:

• Bất thường hormon insulin

Insulin đóng vai trò chủ yếu trong việc điều chỉnh đường huyết và giúp glucose từ máu đi vào các tế bào để tạo năng lượng. Ở người tiểu đường, có thể do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc do tế bào kháng insulin, dẫn đến việc glucose không được hấp thu và sử dụng hiệu quả. 
Khi tế bào không nhận đủ năng lượng từ glucose, cơ thể phát ra tín hiệu đói để kích thích ăn nhiều hơn, nhằm bù đắp năng lượng bị thiếu hụt. Điều này giải thích tại sao người bệnh tiểu đường dù ăn no vẫn cảm thấy đói hoặc đói liên tục.

Tại sao người bệnh tiểu đường hay đói? Do quá trình chuyển hóa glucose và hoạt động insulin trong cơ thể

• Dao động đường huyết thất thường

Mức đường huyết không ổn định ở người tiểu đường cũng gây ảnh hưởng lớn đến cảm giác đói. Khi đường huyết giảm thấp, cơ thể cảnh báo cần năng lượng bổ sung, kích thích cảm giác đói. Ngược lại, mức đường huyết cao kéo dài cũng có thể làm suy giảm chức năng điều hòa cảm giác no, khiến người bệnh ăn nhiều hơn. Sự dao động thất thường giữa cao và thấp tạo ra trạng thái đói liên tục khó kiểm soát.

• Hội chứng ăn nhiều 

Người tiểu đường thường có hội chứng ăn nhiều do cơ thể luôn khát năng lượng mà glucose không được sử dụng đúng cách. Đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của các biến chứng như nhiễm toan ceton do tiểu đường, khi năng lượng tế bào thiếu hụt nghiêm trọng, cơ thể sản xuất quá nhiều axit trong máu.

• Ảnh hưởng của chế độ ăn và thói quen sinh hoạt

Việc ăn nhiều carbohydrate đơn giản hoặc không tuân thủ chế độ ăn hợp lý làm đường huyết tăng vọt nhanh và sau đó giảm xuống đột ngột, kích thích cảm giác đói. Thói quen sinh hoạt không điều độ, thiếu vận động cũng góp phần làm tăng cảm giác thèm ăn và đói bụng.

Dấu hiệu cho thấy cơn đói liên quan đến tiểu đường

Dấu hiệu cho thấy cơn đói liên quan đến tiểu đường thường đi kèm với các triệu chứng đặc trưng khác do sự rối loạn chuyển hóa glucose và thiếu hụt hoặc kháng insulin trong cơ thể. Khi cảm giác đói ở người tiểu đường, bạn có thể chú ý đến các dấu hiệu sau:

• Đói dữ dội, thèm ăn nhiều hơn bình thường

Người tiểu đường thường cảm thấy đói nhanh và nhiều dù đã ăn, do glucose trong máu dù cao nhưng không được đưa vào tế bào để tạo năng lượng. Cảm giác đói là tín hiệu từ cơ thể yêu cầu thêm năng lượng bù đắp cho tế bào đang đói.​

• Đi tiểu thường xuyên và nhiều hơn bình thường

Đường huyết cao làm thận phải đào thải lượng đường dư thừa qua nước tiểu, kéo theo lượng nước lớn khiến người bệnh đi tiểu nhiều và mất nước, dẫn đến khát nước liên tục, một vòng luẩn quẩn cùng với đói.​

• Khát nước nhiều

Lượng nước mất đi do tiểu nhiều kích hoạt cảm giác khát, cần bổ sung nước liên tục để cân bằng điện giải và nước trong cơ thể.​

• Mệt mỏi kéo dài

Do tế bào không nhận đủ năng lượng từ glucose, cơ thể nhanh chóng cảm thấy mệt mỏi, uể oải dù đã ăn hoặc nghỉ ngơi.​

• Giảm cân không rõ lý do

Người tiểu đường có thể ăn nhiều nhưng vẫn giảm cân do cơ thể không hấp thu được năng lượng từ glucose, phải lấy năng lượng từ mỡ và cơ dẫn đến giảm cân.​

• Các dấu hiệu cảnh báo khác kèm theo

Khô miệng, nhìn mờ, vết thương lâu lành, ngứa da là những dấu hiệu có thể xuất hiện kèm khi cơn đói liên quan đến rối loạn chuyển hóa do tiểu đường.​
Tổng hợp các dấu hiệu này giúp nhận biết rằng cơn đói không chỉ do thiếu thức ăn mà là biểu hiện của bệnh lý tiểu đường, cần kiểm tra đường huyết và thăm khám kịp thời để được điều trị và kiểm soát tốt hơn.

Người bệnh tiểu đường sẽ cảm thấy đói dữ dội

Xem thêm: Các dấu hiệu của bệnh tiểu đường cần nhận biết sớm để phòng ngừa

Cơn đói ở người tiểu đường có nguy hiểm không?

Cơn đói ở người tiểu đường có thể nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời và đúng cách. Đây không chỉ đơn thuần là cảm giác đói thông thường mà còn phản ánh sự rối loạn chuyển hóa năng lượng nghiêm trọng trong cơ thể do thiếu hụt hoặc kháng insulin.
Nguy hiểm của cơn đói trong tiểu đường:

• Dấu hiệu của rối loạn chuyển hóa glucose nghiêm trọng

Khi insulin không đủ hoặc tế bào kháng insulin, glucose không được đưa vào tế bào để tạo năng lượng, khiến cơ thể thiếu hụt năng lượng dù đường huyết trong máu có thể rất cao. Cảm giác đói dai dẳng chính là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang trong trạng thái đói năng lượng dù thừa glucose trong máu. Nếu không kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến biến chứng hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết nghiêm trọng.

• Hạ đường huyết đe dọa tính mạng

Cơn đói đi kèm với các triệu chứng như đổ mồ hôi nhiều, run rẩy, tim đập nhanh, mất tập trung, choáng ngất có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết nghiêm trọng, một biến chứng cấp cứu cần được xử trí ngay lập tức để tránh nguy cơ đột quỵ, tổn thương não, thậm chí tử vong.

• Nhiễm toan ceton do tiểu đường

Cơn đói kéo dài do tế bào thiếu năng lượng cũng là dấu hiệu cảnh báo cơ thể có thể đang rơi vào trạng thái nhiễm toan ceton, là một biến chứng nghiêm trọng của tiểu đường do cơ thể phải phân giải mỡ nhanh để tạo năng lượng, sản sinh các axit ketone làm toan máu và suy đa tạng nếu không được điều trị kịp thời.

• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và kiểm soát bệnh

Cảm giác đói liên tục khiến người bệnh ăn uống không điều độ, khó kiểm soát lượng đường huyết, dễ bị tăng cân hoặc sụt cân không kiểm soát, gây khó khăn trong việc duy trì ổn định tình trạng sức khỏe và làm tăng nguy cơ các biến chứng lâu dài như tổn thương mắt, thận, thần kinh và tim mạch.

Cách kiểm soát cơn đói ở người tiểu đường

Cơn đói ở người tiểu đường xuất phát từ tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose và thiếu hụt hay kháng insulin, gây cảm giác đói dữ dội và khó kiểm soát. Để kiểm soát cơn đói hiệu quả, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt và tuân thủ điều trị y tế một cách khoa học.
Các cách kiểm soát cơn đói ở người tiểu đường:

Điều chỉnh chế độ ăn hợp lý:

• Ăn đủ bữa, không bỏ bữa để giữ đường huyết ổn định, tránh hiện tượng đường huyết tăng giảm thất thường gây đói đột ngột.
• Ưu tiên thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như rau xanh, protein nạc, chất béo lành mạnh, giúp duy trì năng lượng lâu dài và cảm giác no lâu.
• Hạn chế ăn đường đơn giản, tinh bột tinh chế và đồ ngọt vì chúng làm tăng đường huyết nhanh rồi giảm đột ngột, kích thích cảm giác đói và thèm ăn.

Người bệnh nên điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống hợp lý

Kiểm soát đường huyết tốt:

• Tuân thủ dùng thuốc hoặc insulin theo chỉ định của bác sĩ, theo dõi đường huyết thường xuyên để phát hiện và điều chỉnh kịp thời.
• Tránh để đường huyết quá cao hoặc quá thấp vì cả hai đều kích thích cảm giác đói và thèm ăn không kiểm soát.

Tăng cường vận động thể chất:

• Tập luyện thể dục nhẹ nhàng, đều đặn giúp tăng nhạy cảm insulin, cải thiện chuyển hóa glucose và kiểm soát tốt hơn cảm giác đói.
• Lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng và tình trạng bệnh.

Quản lý căng thẳng và ngủ đủ giấc:

• Căng thẳng, stress và thiếu ngủ làm rối loạn hormon điều hòa cảm giác đói, gây tăng thèm ăn và ăn không kiểm soát.
• Thư giãn, đảm bảo giấc ngủ từ 7-8 giờ mỗi đêm góp phần giảm cơn đói liên tục.

Chia nhỏ các bữa ăn:

• Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp duy trì lượng đường huyết ổn định, hạn chế cảm giác đói quá mức và thèm ăn mạnh.
• Một số bữa ăn nhẹ giàu chất xơ và protein có thể giúp giảm cảm giác đói giữa các bữa chính.

Theo dõi và tư vấn y tế thường xuyên:

• Thăm khám định kỳ để bác sĩ điều chỉnh thuốc, tư vấn dinh dưỡng và hướng dẫn cách kiểm soát các triệu chứng hiệu quả.
• Tự kiểm tra đường huyết khi cảm thấy đói quá mức để phát hiện sớm biến động và can thiệp kịp thời.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người tiểu đường nên đến cơ sở y tế hoặc gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết khi:

• Cơn đói xuất hiện liên tục, bất thường, không giảm dù ăn đủ.
• Có triệu chứng hạ đường huyết như run, mệt, toát mồ hôi, lú lẫn.
• Đường huyết dao động quá lớn dù tuân thủ chế độ ăn và thuốc.
• Xuất hiện sút cân nhanh, khát nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi.

Bác sĩ sẽ giúp kiểm tra chỉ số HbA1c, xét nghiệm insulin và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.

Xem thêm: Tại sao tiểu đường gây khát nước? Nguyên nhân và cách khắc phục

Xem thêm: Tại sao tiểu đường lại đi tiểu nhiều hơn người bình thường?

Kết luận

Hiểu rõ tại sao người tiểu đường hay đói giúp người bệnh chủ động nhận biết và xử lý sớm các dấu hiệu bất thường. Cơn đói không chỉ đơn thuần là cảm giác sinh lý, mà còn phản ánh tình trạng kiểm soát đường huyết của cơ thể. Bằng cách ăn uống đúng, nghỉ ngơi đủ, theo dõi đường huyết và tuân thủ chỉ dẫn bác sĩ, người tiểu đường hoàn toàn có thể giảm cảm giác đói, ổn định đường huyết và sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.