Tại sao người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi, thiếu năng lượng?

Người bị bệnh tiểu đường thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, ngay cả khi nghỉ ngơi đầy đủ. Tình trạng này khiến chất lượng cuộc sống giảm sút, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt và sức khỏe tinh thần. Vậy tại sao người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi? Cùng Thuốc Tiểu Đường tìm hiểu nguyên nhân, yếu tố liên quan và cách khắc phục hiệu quả trong bài viết dưới đây.

Mối liên hệ giữa mệt mỏi và bệnh tiểu đường

Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất ở người mắc tiểu đường, dù là type 1, type 2 hay tiểu đường thai kỳ. Cảm giác mệt mỏi này không đơn thuần do thiếu ngủ hay làm việc quá sức, mà bắt nguồn từ sự rối loạn chuyển hóa năng lượng trong cơ thể.
Khi mắc tiểu đường, lượng đường (glucose) trong máu tăng cao nhưng tế bào lại không thể sử dụng đường làm năng lượng do thiếu hoặc kháng insulin. Hậu quả là cơ thể dù đang có nhiều đường vẫn trong tình trạng đói năng lượng, gây ra cảm giác mệt mỏi triền miên, kiệt sức, uể oải.
Ngoài ra, bệnh tiểu đường còn ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, thần kinh, thận và nội tiết, tất cả đều góp phần khiến người bệnh cảm thấy yếu, mất sức và khó tập trung.

Mệt mỏi là dấu hiệu của bệnh tiểu đường

Tại sao người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi?

Sau khi hiểu được mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và tình trạng kiệt sức, ta cùng đi sâu vào nguyên nhân cụ thể khiến người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi, thiếu năng lượng.

Nguyên nhân chính gây mệt mỏi

Mệt mỏi ở người tiểu đường là hậu quả của sự mất cân bằng nội môi trong cơ thể, đặc biệt là quá trình chuyển hóa glucose và chức năng của insulin.

1. Tế bào thiếu năng lượng

Ở người bình thường, insulin giúp đưa đường từ máu vào các tế bào để tạo năng lượng. Tuy nhiên, với người bị tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2, insulin hoạt động kém hiệu quả hoặc lượng insulin không đủ. Điều này khiến đường không thể vào tế bào, dẫn đến thiếu năng lượng cho hoạt động của tế bào và cơ thể. Hậu quả là bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, uể oải do các tế bào không có đủ nhiên liệu để duy trì chức năng.

2. Mức đường huyết không ổn định

Đường huyết không được kiểm soát tốt, có thể quá cao (tăng đường huyết) hoặc quá thấp (hạ đường huyết), đều gây mệt mỏi cho người bệnh. Tăng đường huyết làm cơ thể mất nước và điện giải khi thận phải làm việc nhiều để đào thải đường, gây ra cảm giác khô miệng, mệt mỏi. Ngược lại, hạ đường huyết khiến não bộ không được cung cấp đủ glucose, là nguồn năng lượng quan trọng, dẫn đến chóng mặt, uể oải, yếu ớt.

Tại sao người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi? Do mức đường huyết không ổn định

3. Biến chứng của bệnh

Bệnh tiểu đường kéo dài không kiểm soát tốt có thể gây nhiều biến chứng làm tăng tình trạng mệt mỏi:

• Biến chứng thần kinh: Tổn thương dây thần kinh ngoại biên gây tê bì, đau nhức, mất ngủ, ảnh hưởng giấc ngủ và năng lượng.
• Biến chứng thận: Khi thận hoạt động quá tải để lọc đường, cơ thể mất nhiều nước và điện giải, khiến người bệnh kiệt sức, yếu ớt.
• Biến chứng tim mạch: Tuần hoàn máu kém khiến oxy và dinh dưỡng không đến đủ các cơ quan, dẫn đến mệt mỏi mãn tính.

Các yếu tố khác

Ngoài nguyên nhân chuyển hóa, nhiều yếu tố khác cũng khiến người bị bệnh tiểu đường mệt mỏi thường xuyên.

1. Trầm cảm

Nhiều nghiên cứu cho thấy người tiểu đường có nguy cơ trầm cảm cao gấp 2 lần so với người bình thường. Việc phải kiểm soát chế độ ăn, tiêm insulin, theo dõi đường huyết hằng ngày dễ khiến họ căng thẳng, lo lắng và mất động lực. Trầm cảm khiến người bệnh thiếu năng lượng, mất ngủ, chán ăn hoặc ăn quá nhiều, làm mệt mỏi thêm trầm trọng.

2. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc điều trị tiểu đường hoặc các bệnh đi kèm có thể gây ra tác dụng phụ như buồn ngủ, mệt mỏi, mất tập trung. Người bệnh cần theo dõi kỹ tác dụng phụ để trao đổi với bác sĩ, điều chỉnh thuốc hợp lý nhằm giảm triệu chứng này.

3. Các vấn đề về giấc ngủ

Người tiểu đường thường ngủ không sâu, thức giấc giữa đêm do đi tiểu nhiều, khát nước hoặc đau nhức chân tay. Một số người còn mắc chứng ngưng thở khi ngủ, khiến oxy trong máu giảm, cơ thể không được hồi phục đầy đủ, gây mệt mỏi vào ban ngày.

Xem thêm: Tại sao người tiểu đường hay đói và cách kiểm soát cơn đói

Xem thêm: Tại sao tiểu đường gây khát nước? Nguyên nhân và cách khắc phục

Làm sao để giảm mệt mỏi cho người tiểu đường?

Để cải thiện tình trạng mệt mỏi, người bệnh tiểu đường cần kết hợp kiểm soát đường huyết, duy trì lối sống lành mạnh và chăm sóc tinh thần. Một số biện pháp hữu ích gồm:

• Ăn uống cân bằng

Người tiểu đường nên duy trì chế độ ăn cân bằng giữa các nhóm dinh dưỡng: carbohydrate, protein và chất béo nhằm tránh tăng đột biến đường huyết gây mệt mỏi. Ưu tiên thực phẩm tiêu hóa chậm như hạt diêm mạch, các loại đậu, protein nạc và thực phẩm giàu chất xơ giúp ổn định lượng đường trong máu, cung cấp năng lượng bền vững hơn cho cơ thể.​

• Kiểm soát đường huyết

Đường huyết không ổn định là nguyên nhân chính dẫn tới mệt mỏi cho người tiểu đường. Việc thường xuyên theo dõi đường huyết, dùng thuốc theo chỉ định và điều chỉnh chế độ ăn uống ít carbohydrate đơn tinh chế sẽ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn, qua đó giảm cảm giác mệt mỏi.​

• Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục giúp cơ thể sử dụng đường huyết hiệu quả hơn, cải thiện tuần hoàn và tăng năng lượng, từ đó giảm thiểu tình trạng mệt mỏi. Việc vận động thường xuyên cũng hỗ trợ giảm cân, cải thiện sức khỏe tổng thể cho người tiểu đường.​

• Ngủ đủ giấc và thư giãn

Ngủ đủ từ 7-9 giờ/ngày và tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm stress và gia tăng năng lượng tích cực cho cơ thể. Mệt mỏi ở người tiểu đường cũng có thể xuất phát từ giấc ngủ kém chất lượng và căng thẳng kéo dài.​

Để giảm mệt mỏi người bệnh nên ngủ đủ giấc

• Quản lý tâm lý, giảm stress

Tình trạng lo âu, trầm cảm hay căng thẳng kéo dài làm tăng cảm giác mệt mỏi. Do đó, nên duy trì thái độ lạc quan, tìm sự hỗ trợ xã hội và chăm sóc sức khỏe tinh thần để cải thiện tình trạng mệt mỏi.​

• Kiểm tra và theo dõi sức khỏe định kỳ

Khám bệnh thường xuyên, kiểm tra các biến chứng tiểu đường và phối hợp với bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời sẽ giúp kiểm soát mệt mỏi hiệu quả hơn, đặc biệt khi có các bệnh kèm theo như tim mạch, thận, hay tác dụng phụ thuốc.

Khi nào người tiểu đường cần đi khám?

Mặc dù cảm giác mệt mỏi là phổ biến, người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi dai dẳng kèm theo các dấu hiệu sau đây cần phải đi khám bác sĩ ngay lập tức, vì nó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn:

• Mệt mỏi đột ngột, dữ dội: Đặc biệt nếu kèm theo đau ngực, khó thở, có thể là dấu hiệu của vấn đề tim mạch.
• Mệt mỏi kèm theo sụt cân không rõ nguyên nhân: Có thể là dấu hiệu của tăng đường huyết rất cao hoặc các vấn đề tuyến giáp.
• Mệt mỏi kèm theo thay đổi thị lực: Dấu hiệu của biến chứng võng mạc.
• Mệt mỏi không thuyên giảm dù đã kiểm soát đường huyết tốt: Cần tầm soát các biến chứng như suy thận, thiếu máu hoặc trầm cảm.
• Các cơn hạ đường huyết thường xuyên: Cần điều chỉnh liều thuốc hoặc chế độ ăn ngay lập tức.

Xem thêm: Các dấu hiệu của bệnh tiểu đường cần nhận biết sớm để phòng ngừa

Kết luận

Tình trạng mệt mỏi, thiếu năng lượng là một trong những triệu chứng phổ biến và dai dẳng ở người mắc tiểu đường. Nguyên nhân chủ yếu là do tế bào thiếu năng lượng, mức đường huyết không ổn định và các biến chứng kèm theo. Ngoài ra, trầm cảm, thiếu ngủ, tác dụng phụ của thuốc cũng làm tình trạng này nghiêm trọng hơn.
Việc hiểu rõ tại sao người bị bệnh tiểu đường luôn mệt mỏi giúp người bệnh chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe, điều chỉnh lối sống, ăn uống và theo dõi bệnh hiệu quả. Khi cơ thể được kiểm soát tốt, người tiểu đường hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, năng động và tràn đầy năng lượng mỗi ngày.