Các chỉ số chẩn đoán tiền đái tháo đường chính xác

Chẩn đoán tiền đái tháo đường cần dựa trên các xét nghiệm máu chuyên biệt, được thực hiện theo tiêu chuẩn của các tổ chức y tế lớn. Thông qua các chỉ số đường huyết, bác sĩ sẽ phát hiện được sớm nguy cơ bệnh tiểu đường, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả và tránh biến chứng nguy hiểm. Bài viết này, Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ về tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh tiền tiểu đường.

Các chỉ số chẩn đoán tiền đái tháo đường 

Để phát hiện sớm tình trạng rối loạn đường huyết, các bác sĩ thường dựa vào những xét nghiệm máu chuyên biệt. Những chỉ số này giúp đánh giá mức đường huyết trong máu tại một thời điểm nhất định hoặc trong suốt một giai đoạn. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), chỉ số chẩn đoán tiền đái tháo đường bao gồm ba xét nghiệm chính sau:

Chẩn đoán tiền đái tháo đường với xét nghiệm HbA1c

Chỉ số đường huyết lúc đói (Fasting Plasma Glucose - FPG):

• Mức đường huyết lúc đói từ 100 đến 125 mg/dL (tương đương 5,6 đến 6,9 mmol/L) được xem là tiền đái tháo đường.
• Mức đường huyết lúc đói dưới 100 mg/dL (5,6 mmol/L) là bình thường.
• Nếu mức đường huyết lúc đói từ 126 mg/dL (7,0 mmol/L) trở lên trong hai lần xét nghiệm riêng biệt thì được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT):

• Sau khi uống 75 gam glucose, lấy máu đo chỉ số đường huyết sau 2 giờ.
• Mức đường huyết từ 140 đến 199 mg/dL (7,8 đến 11,0 mmol/L) là dấu hiệu tiền đái tháo đường.
• Mức đường huyết trên 200 mg/dL (11,1 mmol/L) là chẩn đoán đái tháo đường.

Xét nghiệm HbA1c (Hemoglobin A1c):

• HbA1c trong khoảng 5,7% đến 6,4% (39 đến 46 mmol/mol) được xem là tiền đái tháo đường.
• HbA1c dưới 5,7% là bình thường.
• HbA1c từ 6,5% trở lên được chẩn đoán mắc đái tháo đường.

Như vậy, nếu kết quả của một trong các xét nghiệm trên nằm trong khoảng tiền đái tháo đường, người bệnh cần thận trọng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, theo dõi chặt chẽ để tránh tiến triển thành bệnh đái tháo đường thực sự. Việc tầm soát và theo dõi định kỳ các chỉ số này rất quan trọng trong việc phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả tiền đái tháo đường.

Xem thêm: Chỉ số đường huyết tiền tiểu đường ở mức nào là bình thường?

Ai nên đi chẩn đoán tiền đái tháo đường?

Những đối tượng nên đi chẩn đoán tiền đái tháo đường bao gồm:

• Người thừa cân, béo phì, đặc biệt có chỉ số BMI ≥ 23 kg/m².
• Người trên 45 tuổi, do nguy cơ rối loạn chuyển hóa đường huyết tăng theo tuổi.
• Có người thân trong gia đình bị đái tháo đường kiểu 2 (cha, mẹ, anh chị em).
• Phụ nữ từng bị đái tháo đường thai kỳ hoặc sinh con nặng trên 4 kg.
• Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
• Người ít vận động, lối sống tĩnh tại.
• Người có các bệnh kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu (cholesterol cao, triglyceride cao).
• Người có các biểu hiện lâm sàng của kháng insulin như vùng da sẫm màu, dày (acanthosis nigricans).
• Người có tiền sử rối loạn đường huyết lúc đói hoặc rối loạn dung nạp glucose.
• Người có các bệnh tim mạch; người hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều.
• Người dự định mang thai hoặc phụ nữ đang mang thai cần theo dõi nếu có yếu tố nguy cơ.

Những người thuộc nhóm này nên đi xét nghiệm tầm soát tiền đái tháo đường định kỳ hoặc khi có các dấu hiệu nghi ngờ như mệt mỏi, khát nước, đi tiểu nhiều, tăng cân vùng bụng để phát hiện và xử trí kịp thời tránh tiến triển thành tiểu đường thực sự.

Người thừa cân, béo phì nên đi chẩn đoán tiền đái tháo đường

Sau khi được chẩn đoán tiền tiểu đường cần làm gì?

Sau khi được chẩn đoán tiền tiểu đường, việc quản lý và kiểm soát hiệu quả là rất quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển thành tiểu đường type 2 và các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết những việc cần làm ngay và duy trì lâu dài:

• Thay đổi chế độ ăn uống khoa học: Nên lựa chọn các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, đạm nạc, cá và các loại hạt. Hạn chế tối đa thực phẩm chế biến sẵn, đường tinh luyện, bánh mì trắng, gạo trắng và các loại mỡ động vật, chất béo xấu. Kiểm soát khẩu phần ăn để duy trì cân nặng hợp lý, tránh ăn quá nhiều gây tăng đường huyết.
• Tăng cường vận động thể chất: Tham gia các hoạt động thể dục nhẹ hoặc vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày, tối thiểu 5 ngày mỗi tuần như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe. Tập luyện không chỉ hỗ trợ giảm cân mà còn giúp tăng độ nhạy insulin của các tế bào và cải thiện khả năng chuyển hóa glucose.
• Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì: Mục tiêu giảm từ 5% đến 7% trọng lượng cơ thể sẽ có tác động tích cực đến mức đường huyết và sức khỏe toàn diện.
• Theo dõi đường huyết định kỳ theo chỉ định của bác sĩ: Việc này giúp đánh giá hiệu quả kiểm soát bệnh và điều chỉnh kế hoạch xử trí kịp thời.
• Quản lý các yếu tố nguy cơ tim mạch: Kiểm soát tốt huyết áp, mỡ máu và bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia để giảm nguy cơ biến chứng tim mạch thường gặp ở người tiền tiểu đường.
• Giữ tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng và có chế độ nghỉ ngơi khoa học: Stress kéo dài làm tăng hormone cortisol, ảnh hưởng xấu đến chuyển hóa glucose.
• Khi không đạt hiệu quả với các biện pháp thay đổi lối sống sau 3-6 tháng, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định dùng thuốc như Metformin để hỗ trợ kiểm soát đường huyết, đặc biệt ở người có nguy cơ cao như BMI > 25, tuổi trên 45, hoặc có tiền sử đái tháo đường thai kỳ.
• Tham gia các chương trình tư vấn, giáo dục về dinh dưỡng, vận động và quản lý bệnh để hiểu rõ hơn tình trạng bệnh, tăng động lực thay đổi thói quen và duy trì lâu dài.
• Luôn giữ lịch hẹn tái khám và thực hiện đầy đủ các xét nghiệm cần thiết nhằm theo dõi diễn tiến bệnh.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Xem thêm: Bị tiền tiểu đường có chữa khỏi được không? Cách phát hiện sớm và điều trị

Kết luận

Chẩn đoán tiền đái tháo đường chính xác đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát hiện sớm, giúp người bệnh có thời gian điều chỉnh lối sống và phòng ngừa biến chứng. Việc hiểu rõ các chỉ số đường huyết, biết khi nào nên đi xét nghiệm và có kế hoạch chăm sóc sức khỏe hợp lý sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ bản thân và gia đình khỏi nguy cơ bệnh tiểu đường.