HbA1c tiền tiểu đường là xét nghiệm gì? Chỉ số bao nhiêu?

HbA1c tiền tiểu đường là xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá nguy cơ chuyển sang tiểu đường type 2, đồng thời phản ánh mức đường huyết trung bình trong nhiều tháng. Loại xét nghiệm này, được bác sĩ khuyên nên kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm rối loạn đường huyết và có kế hoạch phòng ngừa phù hợp. Bài viết dưới đây Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ xét nghiệm HbA1c tiền tiểu đường là gì, chỉ số bao nhiêu, khi nào nên làm và cách giảm HbA1c hiệu quả.

HbA1c tiền tiểu đường là xét nghiệm đường huyết 

HbA1c tiền tiểu đường là gì?

HbA1c tiền tiểu đường (Hemoglobin A1c) là xét nghiệm đo mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng gần đây thông qua tỷ lệ hemoglobin gắn với glucose trong máu. Khi chỉ số HbA1c nằm trong khoảng từ 5,7% đến 6,4%, đó được xem là vùng tiền tiểu đường, nghĩa là cơ thể đang trong tình trạng rối loạn dung nạp đường và có nguy cơ cao phát triển thành bệnh tiểu đường nếu không có biện pháp kiểm soát phù hợp.
Nếu chỉ số HbA1c dưới 5,7% thì bình thường, còn trên hoặc bằng 6,5% thì được chẩn đoán mắc tiểu đường. Xét nghiệm HbA1c không yêu cầu nhịn ăn và giúp đánh giá khả năng kiểm soát đường huyết, rất có giá trị trong chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị bệnh tiểu đường và tiền tiểu đường.
Ý nghĩa của xét nghiệm HbA1c tiền tiểu đường:

• Chẩn đoán và tầm soát: Giúp phát hiện sớm tình trạng tiền tiểu đường, cho phép can thiệp kịp thời.
• Đánh giá nguy cơ: Chỉ số HbA1c càng cao trong khoảng tiền tiểu đường thì nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường càng lớn.
• Theo dõi điều trị: Là công cụ quan trọng để bác sĩ đánh giá hiệu quả của chế độ ăn uống và tập luyện, cũng như điều chỉnh phương pháp điều trị cho phù hợp. 

Đối tượng nên xét nghiệm HbA1C tiền đái tháo đường

Xét nghiệm HbA1c tiền tiểu đường được thực hiện cho những người có yếu tố nguy cơ cao hoặc có triệu chứng bất thường liên quan đến rối loạn chuyển hóa đường. Sau đây là một số đối tượng nên đi thực hiện xét nghiệm này:

• Người trưởng thành từ 45 tuổi trở lên nên kiểm tra định kỳ.
• Người thừa cân hoặc béo phì, đặc biệt là người có BMI ≥ 23, vòng eo lớn (nam >90 cm, nữ >80 cm).
• Có người thân trong gia đình mắc bệnh tiểu đường type 2 (cha, mẹ, anh, chị em ruột).
• Người mắc các bệnh mạn tính như cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
• Phụ nữ có tiền sử tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con nặng hơn 4 kg.
• Ít vận động thể chất, tập thể dục dưới 3 lần/tuần.
• Chế độ ăn uống kém lành mạnh, tiêu thụ nhiều đường và tinh bột.

Phụ nữ có tiền sử tiểu đường thai kỳ nên xét nghiệm HbA1c tiền tiểu đường

Người có triệu chứng nghi ngờ rối loạn đường huyết:

• Khát nước và đi tiểu nhiều.
• Mệt mỏi kéo dài.
• Sụt cân bất thường.
• Đói nhanh dù ăn đủ.
• Tầm nhìn mờ.
• Vết thương lâu lành.
• Nhiễm trùng tái phát.

Xem thêm: Nhận biết các triệu chứng tiền tiểu đường sớm để phòng ngừa

Chỉ số HbA1c bao nhiêu là tiền tiểu đường?

Để chẩn đoán HbA1c tiền tiểu đường, bác sĩ dựa vào ngưỡng tiêu chuẩn được công nhận toàn cầu. Trước khi đi sâu vào chi tiết từng mức, cần hiểu rằng HbA1c càng cao thì nguy cơ tiến triển tiểu đường càng lớn. Dưới đây là bảng giá trị:

Ngưỡng chỉ số HbA1c:

Ý nghĩa chỉ số HbA1c tiền tiểu đường:
Chỉ số HbA1c được xem là tiền tiểu đường khi nằm trong khoảng 5,7% đến 6,4%. Mức này thể hiện tình trạng rối loạn dung nạp đường hoặc tăng đường huyết nhẹ, cảnh báo nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường nếu không được kiểm soát kịp thời. Khi chỉ số HbA1c dưới 5,7% là bình thường, còn từ 6,5% trở lên được xác định là mắc tiểu đường. Người có HbA1c trong ngưỡng tiền tiểu đường cần chú ý thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và theo dõi sức khỏe để ngăn ngừa bệnh tiến triển xấu.

Bao lâu nên xét nghiệm HbA1c một lần?

Người bị tiền tiểu đường nên xét nghiệm HbA1c mỗi 6 tháng một lần để theo dõi sự thay đổi đường huyết. Tần suất này giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả của việc điều chỉnh lối sống hoặc dùng thuốc để ngăn ngừa bệnh tiến triển thành tiểu đường. 
Đối với người tiền tiểu đường: Nên xét nghiệm định kỳ mỗi 6 tháng để theo dõi sát sao tình trạng đường huyết.
Đối với người khỏe mạnh có nguy cơ: Nên xét nghiệm HbA1c mỗi năm một lần, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ như thừa cân hoặc gia đình có tiền sử tiểu đường.
Lưu ý: Tần suất xét nghiệm có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bạn và chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn nhận thấy có các triệu chứng bất thường, hãy đi xét nghiệm sớm hơn theo lời khuyên của bác sĩ. 

Cách giảm chỉ số HbA1c tiền tiểu đường hiệu quả

Để giảm chỉ số HbA1c tiền tiểu đường, bạn cần kết hợp giữa chế độ ăn uống, vận động, kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ và quản lý stress. Đặc biệt, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có kế hoạch điều trị cá nhân hóa, không tự ý dùng thuốc hoặc các biện pháp không có bằng chứng khoa học. Bên dưới này là một số phương pháp mà bạn có thể tham khảo trong quá trình điều trị bệnh tiền đái tháo đường.

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học

• Tăng cường chất xơ từ rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt giúp làm chậm hấp thu đường, kiểm soát đường huyết tốt hơn.
• Hạn chế tinh bột tinh chế, đường từ cơm trắng, bánh ngọt, nước ngọt có gas; ưu tiên gạo lứt, khoai lang, yến mạch.
• Ăn đủ protein và chất béo tốt như cá, thịt nạc, trứng, dầu oliu, quả bơ, hạt óc chó để tạo cảm giác no lâu và ổn định đường huyết.
• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày tránh đường huyết tăng đột ngột; uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ thận.

2. Tập thể dục đều đặn
Tập thể dục giúp tăng độ nhạy của cơ thể với insulin, tăng cường trao đổi chất, giảm chỉ số HbA1c rõ rệt. Các hoạt động thể chất còn giúp giảm stress, cải thiện sức khỏe tinh thần góp phần kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Gợi ý bài tập:

• Đi bộ nhanh 30 phút/ngày có thể giúp tiêu hóa và trao đổi chất hiệu quả hơn.
• Đạp xe.
• Bơi lội.
• Tập gym (đặc biệt là bài tập sức mạnh).
• Yoga hoặc thiền giảm stress.

Tần suất tập luyện thể dục: Thực hiện ít nhất 150 phút/tuần. Thêm 2-3 buổi tập kháng lực (như nâng tạ) để tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện chuyển hóa. Đặc biệt, bạn cần phải duy trì tập thể dục đều đặn hàng ngày, không được thiếu kiên trì, bữa tập bữa không.

Tập luyện thể dục đều đặn cũng là một cách giúp giảm chỉ số HbA1c tiền tiểu đường

3. Kiểm soát cân nặng
Người bệnh tiền tiểu đường nên giữ cân nặng của mình ở mức hợp lý giúp cải thiện chức năng insulin, làm giảm nguy cơ tiến triển của tiền tiểu đường thành tiểu đường thực sự. Chỉ cần giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện tình trạng sức khỏe đáng kể.
Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các chế độ ăn như Địa Trung Hải hoặc DASH để hỗ trợ giảm cân hiệu quả. 
4. Cải thiện giấc ngủ và quản lý stress
Ngủ đủ giấc và giảm stress giúp ổn định hormone gây ảnh hưởng đến chuyển hóa glucose, góp phần kiểm soát HbA1c. Vì căng thẳng có thể làm tăng đường huyết. Do đó, người bệnh cần ngủ đủ 7-8 tiếng và thực hiện các kỹ thuật để thư giãn tinh thần.
Cách giảm stress:

• Thiền mỗi ngày
• Yoga
• Giải trí 
• Hít thở sâu
• Giữ tâm lý thoải mái

5. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ
Không tự ý dùng thuốc: Uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Các biện pháp tự phát, không có cơ sở khoa học có thể gây hại cho sức khỏe.
Theo dõi định kỳ: Thường xuyên kiểm tra sức khỏe theo lịch hẹn của bác sĩ để đánh giá hiệu quả điều trị và có những điều chỉnh phù hợp. 

Xem thêm:

Các chỉ số chẩn đoán tiền đái tháo đường chính xác

Chỉ số đường huyết tiền tiểu đường ở mức bao nhiêu?

Kết luận

Xét nghiệm HbA1c tiền tiểu đường là phương pháp hiệu quả giúp đánh giá nguy cơ tiến triển thành tiểu đường type 2 và theo dõi sức khỏe đường huyết dài hạn. Khi chỉ số nằm trong khoảng 5.7–6.4%, bạn cần thay đổi lối sống càng sớm càng tốt để ngăn bệnh tiến triển. Việc điều chỉnh chế độ ăn, vận động hợp lý, kiểm soát cân nặng và giảm stress hoàn toàn có thể đưa HbA1c tiền tiểu đường về mức bình thường. Chủ động kiểm tra HbA1c định kỳ sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe và tránh nguy cơ biến chứng trong tương lai.