Tiểu đường thai kỳ sau sinh bao lâu thì hết và có tái phát lại không?

Tiểu đường thai kỳ sau sinh bao lâu thì hết là thắc mắc lớn nhất của hàng ngàn mẹ bầu đã hoặc đang đối diện với tình trạng này. Bệnh thường sẽ biến mất sau khi sinh nhưng vẫn có trường hợp kéo dài hoặc tái phát nếu không được kiểm soát đúng cách. Bài viết dưới đây Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, thời gian hồi phục và cách phòng ngừa tiểu đường thai kỳ tái phát.

Tiểu đường thai kỳ là gì và vì sao xuất hiện?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng tăng đường huyết được phát hiện lần đầu trong thai kỳ, thường xảy ra ở giai đoạn tuần thứ 24–28 của thai kỳ.

Nguyên nhân chính là do sự thay đổi nội tiết tố trong quá trình mang thai. Khi nhau thai phát triển, cơ thể người mẹ sản xuất nhiều hormone như estrogen, cortisol và lactogen nhau thai, những hormone này làm giảm độ nhạy insulin, khiến đường trong máu không được hấp thu hiệu quả vào tế bào. Kết quả là đường huyết tăng cao, dẫn đến tiểu đường thai kỳ.

Tiểu đường thai kỳ xảy ra ở lần mang thai 24-28

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc tiểu đường thai kỳ:

• Tuổi mẹ trên 30.
• Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai.
• Có người thân như cha mẹ, anh chị em bị tiểu đường type 2.
• Tiền sử sinh con nặng trên 4kg.
• Tiền sử sảy thai, thai lưu không rõ nguyên nhân.
• Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).

Mặc dù thường không gây triệu chứng rõ rệt, nhưng nếu không được phát hiện và kiểm soát, tiểu đường thai kỳ có thể gây nhiều biến chứng cho cả mẹ và thai nhi, như sinh non, tiền sản giật, thai to, hạ đường huyết sau sinh ở trẻ sơ sinh.

Xem thêm: Nguyên nhân tiểu đường thai kỳ: Hiểu biết và phòng ngừa hiệu quả

Tiểu đường thai kỳ sau sinh bao lâu thì hết

Tiểu đường thai kỳ thường tự hết sau sinh trong khoảng thời gian từ 1 đến 3 tháng. Tuy nhiên, thời gian cụ thể có thể khác nhau tùy vào sức khỏe của từng người và cách điều trị, chăm sóc đường huyết khi mang thai cũng như sau sinh. 
Việc theo dõi đường huyết định kỳ sau sinh rất quan trọng để xác định rõ tình trạng và phát hiện sớm nếu có nguy cơ tiểu đường mạn tính hoặc tiểu đường tuýp 2 trong tương lai. Bên cạnh đó, duy trì chế độ ăn uống hợp lý, luyện tập thể dục đều đặn, theo dõi đường huyết và nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp hỗ trợ phục hồi nhanh và giảm nguy cơ tiểu đường sau sinh.

Thời gian hết tiểu đường thai kỳ:

• Thông thường tiểu đường thai kỳ hết sau sinh từ 1 đến 3 tháng.
• Có thể nhanh hơn vài tuần đối với người có sức khỏe tốt và tuân thủ điều trị.
• Một số trường hợp có thể kéo dài hơn, cần kiểm tra định kỳ.

Xét nghiệm và theo dõi sau sinh:

• Nên làm nghiệm pháp dung nạp đường máu ở 6 tuần sau sinh để đánh giá chính xác.
• Theo dõi đường huyết định kỳ để phát hiện tiểu đường mãn tính nếu có.

Tiểu đường thai kỳ sau sinh bao lâu thì hết 

Tiểu đường thai kỳ có tái phát lại không?

Tiểu đường thai kỳ có thể tái phát lại trong các lần mang thai tiếp theo. Nghiên cứu cho thấy khoảng 30-50% phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ tái phát trong những lần mang thai sau. Nguy cơ tái phát cao hơn khi mẹ có các yếu tố như thừa cân, béo phì, tuổi cao, tiền sử gia đình bị tiểu đường, hoặc các vấn đề sức khỏe như hội chứng buồng trứng đa nang. Vì thế, những phụ nữ từng mắc tiểu đường thai kỳ cần được theo dõi và sàng lọc kỹ càng trong các lần mang thai sau để có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát kịp thời.

Nguy cơ tái phát tiểu đường thai kỳ:

• Khoảng 30-50% thai phụ từng mắc tiểu đường thai kỳ sẽ tái phát trong lần mang thai tiếp theo.
• Nguy cơ cao hơn nếu có tiền sử gia đình mắc tiểu đường hoặc các yếu tố nguy cơ như béo phì, tuổi trên 35.

Lời khuyên : 

• Theo dõi đường huyết định kỳ khi mang thai.
• Thực hiện xét nghiệm sàng lọc đái tháo đường ở lần khám thai đầu tiên nếu có nguy cơ cao.
• Phòng ngừa sớm bằng chế độ ăn uống, vận động và kiểm soát cân nặng.

Như vậy, tiểu đường thai kỳ có thể tái phát và cần có sự theo dõi, quản lý kỹ lưỡng trong các lần mang thai tiếp theo để giảm thiểu nguy cơ cho mẹ và bé.

Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không? Điều mẹ bầu nên biết

Cách kiểm soát và phòng ngừa tái phát sau sinh

Để kiểm soát và phòng ngừa tái phát tiểu đường thai kỳ sau sinh một cách hiệu quả, sản phụ cần chú ý thực hiện một chuỗi các biện pháp toàn diện về lối sống, theo dõi sức khỏe và chế độ dinh dưỡng:

Theo dõi và kiểm tra sức khỏe sau sinh:

• Sau sinh từ 4 đến 12 tuần, mẹ nên làm lại nghiệm pháp dung nạp glucose để kiểm tra mức đường huyết, xác định tình trạng tiểu đường còn tồn tại hay đã hết hoàn toàn. Nếu kết quả bình thường thì tiếp tục theo dõi định kỳ hàng năm hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ để phát hiện sớm nguy cơ đái tháo đường type 2 sau này.
• Thường xuyên theo dõi đường huyết tại nhà bằng máy đo để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, đồng thời khám sức khỏe định kỳ để điều chỉnh kịp thời nếu cần thiết.
• Đối với sản phụ vẫn có đường huyết cao sau sinh, có thể cần sử dụng insulin hoặc thuốc theo chỉ định bác sĩ, với liều lượng thường được giảm so với thời kỳ mang thai, rồi tăng dần dần trở lại mức bình thường sau vài ngày.

Chế độ dinh dưỡng khoa học:

• Áp dụng chế độ ăn nhiều rau xanh, chất xơ từ các loại củ quả, đậu và ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế thực phẩm chứa đường đơn, tinh bột tinh chế và đồ ngọt.
• Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giữ ổn định mức đường huyết, tránh ăn quá no hoặc bỏ bữa.
• Tăng cường bổ sung protein từ các nguồn an toàn như cá, thịt gia cầm, trứng và các loại đậu để duy trì sức khỏe và hỗ trợ tiết sữa mẹ.
• Hạn chế thực phẩm nhiều chất béo bão hòa, tránh các loại đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn.

Người bệnh tiểu đường thai kỳ cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Vận động và tập luyện đều đặn:

• Duy trì tập luyện thể chất nhẹ nhàng, phù hợp như đi bộ, yoga, bài tập thở và các bài tập dành cho sản phụ để cải thiện chuyển hóa glucose.
• Mục tiêu tập luyện là ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần hoặc tối thiểu 150 phút mỗi tuần, tùy theo sức khỏe và sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Tập luyện vừa giúp kiểm soát cân nặng, vừa cải thiện độ nhạy insulin và sức khỏe tổng thể.

Quản lý cân nặng và tinh thần:

• Giữ cân năng ổn định sau sinh; nếu thừa cân hoặc béo phì thì giảm cân từ từ và lành mạnh để giảm nguy cơ tái phát tiểu đường.
• Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, hạn chế stress, sử dụng các kỹ thuật thư giãn và hỗ trợ tâm lý nếu cần thiết để phòng ngừa trầm cảm sau sinh.
• Tiếp nhận sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng để duy trì lối sống tích cực và chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Nuôi con bằng sữa mẹ:

• Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ giúp ích rất nhiều trong việc điều hòa chuyển hóa glucose và giảm nguy cơ tiểu đường lâu dài cho người mẹ.
• Việc cho bé bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh và duy trì bú đều cũng là một phần quan trọng của chăm sóc sau sinh.

Tầm soát lâu dài:

• Những phụ nữ đã từng bị tiểu đường thai kỳ cần được tầm soát sớm đái tháo đường type 2 khi lập kế hoạch mang thai lần tiếp theo và theo dõi sức khỏe lâu dài để phòng ngừa tái phát.
• Áp dụng các biện pháp dự phòng như kiểm soát cân nặng, luyện tập đều đặn, ăn uống lành mạnh ngay cả khi không có thai để giảm nguy cơ tái phát tiểu đường.

Xem thêm: Cách điều trị tiểu đường thai kỳ an toàn cho mẹ bầu

Một số câu hỏi thường gặp

1. Tiểu đường thai kỳ sau sinh có cần ăn kiêng không?
Có, nhưng không nên kiêng quá mức. Sau sinh, mẹ vẫn cần đủ dinh dưỡng để hồi phục và tạo sữa, tuy nhiên nên:

• Giảm đồ ngọt, tinh bột trắng.
• Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây ít đường.
• Chia nhỏ bữa ăn, tránh để đói lâu.
• Hạn chế nước ngọt, trà sữa, bánh kẹo.

2. Mẹ bị tiểu đường thai kỳ sinh con có bị tiểu đường không?
Không phải tất cả, nhưng trẻ có nguy cơ cao hơn bình thường.
Nếu mẹ không kiểm soát đường huyết tốt khi mang thai, con có thể:

• Sinh ra nặng cân hơn 4kg.
• Dễ bị hạ đường huyết sau sinh.
• Về lâu dài, có nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2.

Do đó, mẹ cần duy trì đường huyết ổn định suốt thai kỳ.

3. Mẹ bị tiểu đường thai kỳ con sinh ra có sao không?
Nếu được kiểm soát tốt, đa phần bé không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tuy nhiên, nếu đường huyết của mẹ quá cao, bé có thể:

• Sinh non, khó thở do phổi chưa trưởng thành.
• Hạ đường huyết sau sinh.
• Tăng nguy cơ vàng da, béo phì, hoặc rối loạn chuyển hóa sau này.

4. Bị tiểu đường thai kỳ, lần mang thai sau có bị lại không?
Khả năng tái phát là khoảng 50%.
Để giảm nguy cơ:

• Giữ cân nặng phù hợp  trước khi mang thai.
• Ăn uống cân bằng, ít tinh bột tinh chế.
• Kiểm tra đường huyết trước khi mang thai lần sau.
• Tập thể dục đều đặn ít nhất 3–6 tháng trước khi có thai.

Kết luận

Tiểu đường thai kỳ sau sinh bao lâu thì hết còn tùy vào thể trạng và lối sống của từng mẹ, nhưng đa phần sẽ hồi phục trong vòng 6–12 tuần sau sinh. Tuy nhiên, nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách, tình trạng này có thể tái phát hoặc tiến triển thành tiểu đường type 2. Việc kiểm tra đường huyết định kỳ, duy trì chế độ ăn khoa học và vận động hợp lý là chìa khóa giúp mẹ bảo vệ sức khỏe lâu dài, đồng thời giảm nguy cơ tiểu đường cho bản thân và con sau này.