Nhận biết sớm triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu để điều trị hiệu quả

Bạn thường xuyên cảm thấy khát nước, mệt mỏi hay sụt cân không rõ nguyên nhân? Đó là những triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu đang cảnh báo đến bạn. Bệnh tiểu đường nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểm chi tiết về triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu, giúp bạn trả lời câu hỏi: "Làm sao để biết mình có bị tiểu đường hay không?".

Tổng quan bệnh tiểu đường giai đoạn đầu 

Bệnh tiểu đường giai đoạn đầu là gì?

Bệnh tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường, là một bệnh lý mạn tính do cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc sử dụng insulin không hiệu quả. Insulin là một hormone quan trọng giúp chuyển hóa đường (glucose) từ máu vào tế bào để tạo năng lượng. Khi quá trình chuyển hóa bị rối loạn, lượng đường trong máu sẽ tăng cao, gây ra nhiều tổn thương cho các cơ quan khác.
Giai đoạn đầu của bệnh tiểu đường là lúc các tế bào beta ở tuyến tụy bắt đầu giảm chức năng sản xuất insulin hoặc các tế bào trong cơ thể giảm nhạy cảm với insulin. Lúc này, lượng đường huyết có thể đã bắt đầu tăng cao nhưng chưa đến mức gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Vì thế, khi phát hiện sớm bệnh sẽ dễ dàng điều trị và kiểm soát bệnh hơn.

Triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu là gì

Tại sao cần nhận biết sớm giai đoạn đầu?

Khi chẩn đoán và điều trị sớm bệnh tiểu đường có thể giúp bạn tránh được những hậu quả khôn lường sau này. Phần lớn người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu hoặc các triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu rất dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe thông thường. Chính vì thế mà khiến nhiều người chủ quan, bỏ lỡ thời gian tốt nhất để điều trị. 
Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, đường huyết tăng cao kéo dài sẽ âm thầm tàn phá cơ thể, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Biến chứng tim mạch: Đau tim, đột quỵ.
• Biến chứng thận: suy thận, phải chạy thận nhân tạo
• Biến chứng thần kinh: Tê bì, mất cảm giác, thậm chí là hoại tử chi và phải cắt bỏ.
• Biến chứng mắt: Giảm thị lực, mù lòa
• Biến chứng da: Nhiễm trùng da khó lành.

Vì vậy, việc nhận biết sớm triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu, sẽ giúp bạn điều trị kịp thời, thay đổi lối sống, ăn uống khoa học hơn để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm này. 

Triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu thường gặp 

Mỗi người có thể biểu hiện triệu chứng khác nhau, tùy vào cơ địa, lối sống và mức độ rối loạn đường huyết. Tuy nhiên, dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà bạn cần đặc biệt lưu ý.

Khát nước nhiều và tiểu tiện thường xuyên

Một trong những triệu chứng điển hình nhất ở giai đoạn đầu của tiểu đường là cảm giác khát nước bất thường. Người bệnh uống rất nhiều nước nhưng vẫn không hết khát. Nguyên nhân là do lượng đường trong máu tăng cao, cơ thể sẽ cố gắng đào thải lượng đường dư thừa này qua đường nước tiểu. Để làm được điều đó, thận sẽ phải hoạt động mạnh hơn và kéo theo một lượng lớn chất lỏng từ các mô trong cơ thể. 
Hậu quả là khiến bạn đi tiểu nhiều hơn bình thường, đặc biệt là vào ban đêm. Nếu tính trạng này kéo dài sẽ gây phiền toái trong sinh hoạt và khiến cơ thể mệt mỏi, mất ngủ và suy giảm sức khỏe.

Triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu đi tiểu thường xuyên

Cảm giác mệt mỏi, uể oải kéo dài

Bạn có thấy mình luôn trong trạng thái thiếu năng lượng, làm việc hay học tập không hiệu quả? Tình trạng mệt mỏi kéo dài, dù đã nghỉ ngơi đủ giấc có thể là một dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Mặc dù ăn uống đầy đủ, thậm chí nhiều hơn bình thường, nhưng người bệnh tiểu đường giai đoạn đầu thường xuyên cảm thấy thiếu năng lượng. Nguyên nhân là do cơ thể không thể sử dụng đường (nguồn năng lượng chính) một cách hiệu quả. Thay vì được chuyển vào tế bào, đường lại ở trong máu, khiến tế bào bị đói năng lượng.
Người bệnh cũng có thể dễ bị cáu gắt, khó tập trung, làm việc giảm hiệu suất. Cảm giác uể oải này thường kéo dài và không cải thiện ngay cả khi đã nghỉ ngơi, khiến nhiều người nhẫm lẫn với căng thẳng hoặc thiếu ngủ.

Mờ mắt, thị lực giảm thất thường

Đường huyết tăng cao sẽ làm ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ ở mắt, đặc biệt là võng mạc. Giai đoạn đầu, đường huyết tăng cao khiến thủy tinh thể của mắt bị sưng lên, làm thay đổi hình dạng và khả năng tập trung của mắt, dẫn đến tình trạng nhìn mờ. Tình trạng này có thể xuất hiện và biến mất thất thường, phụ thuộc vào mức đường huyết. Nếu bạn cảm thấy thị lực của mình không ổn định, lúc rõ lúc mờ, đừng chủ quan nhé. 
Nếu không phát hiện sớm và kiểm soát đường huyết, tình trạng này có thể tiến triển thành các biến chứng mắt nghiêm trọng như bệnh võng mạc tiểu đường, phù hoàng điểm hoặc thậm chí mù lòa. 

Ngứa ngáy da và nhiễm nấm

Đường huyết cao sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển, đặc biệt là ở những vùng ẩm ướt trên cơ thể như bẹn, nách. Da trở nên khô, dễ bị ngứa ngáy. Nguyên nhân là do lượng đường trong máu và trong mồ hôi cao, tạo môi trường thuận lợi cho nấm men và vi khuẩn phát triển. 
Đặc biệt, nữ giới có thể bị nhiễm nấm âm đạo tái phát nhiều lần, với các biểu hiện như ngứa rát, khí hư vón cục. Nam giới cũng không ngoại lệ, có thể bị viêm bao quy đầu hoặc viêm da do nấm.

Tê bì, ngứa ran ở tay chân

Tê bì, ngứa ran ở tay chân là triệu chứng thần kinh ngoại biên. Thường bắt đầu với cảm giác tê bì, ngứa ran hoặc kim châm ở đầu ngón tay, ngón chân và bàn chân. Cảm giác này có thể xuất hiện vào ban đêm và tiến triển dần. Điều này xảy ra do lượng đường trong máu cao làm tổn thương các dây thần kinh ngoại biên. Tình trạng này nếu để lâu không kiểm soát sẽ dẫn đến biến chứng thần kinh ngoại biên nặng nề, làm mất cảm giác ở chi, dễ gây loét chân, nhiễm trùng, hoại tử.

Dấu hiệu tê bì, ngứa ran ở tay

Ăn nhiều nhưng vẫn gầy sút cân

Mặc dù ăn nhiều hơn bình thường, bạn vẫn thấy mình sụt cân không rõ nguyên nhân. Hiện tượng này xảy ra khi cơ thể không thể sử dụng đường để tạo năng lượng, buộc phải sử dụng nguồn năng lượng dự trữ khác, đó là cơ bắp và mỡ. Quá trình này diễn ra liên tục, khiến cơ thể bị sụt cân một cách nhanh chóng. Đây là triệu chứng rất quan trọng, thường bị bỏ qua hoặc rất dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác như stress, bệnh dạ dày hay cường giác.

Xem thêm: Dấu hiệu bệnh tiểu đường

Nên làm gì khi có triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu?

Khi nhận thấy cơ thể xuất hiện những biểu hiện nghi ngờ, việc đầu bạn cần làm nhất là không chủ quan. Hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra đường huyết và các xét nghiệm liên quan. Các xét nghiệm thường bao gồm:

• Đường huyết lúc đói
• Đường huyết sau ăn
• HbA1c: chỉ số đường huyết trung bình trong 3 tháng gần nhất.

Nếu kết quả cho thấy bạn ở giai đoạn tiền tiểu đường hoặc tiểu đường giai đoạn đầu, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng nên thay đổi lối sống ngay lập tức:

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: giảm tinh bột xấu, hạn chế đường, ưu tiên rau xanh, chất xơ, đạm nạc và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tập thể dục thường xuyên: đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hoặc đạp xe ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Duy trì cân nặng hợp lý: giảm cân nếu đang thừa cân, vì béo phì là yếu tố nguy cơ lớn của tiểu đường type 2.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: kiểm tra đường huyết tại nhà hoặc xét nghiệm theo lịch hẹn.

Cách trị bệnh tiểu đường giai đoạn đầu

Phát hiện sớm tiểu đường giai đoạn đầu là một lợi thế lớn, vì bạn có thể kiểm soát bệnh hiệu quả mà không cần phụ thuộc quá nhiều vào thuốc. Việc điều trị ở giai đoạn này không chỉ tập trung vào việc giảm đường huyết mà còn nhằm mục đích duy trì sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa các biến chứng lâu dài. Dưới đây là các phương pháp điều trị chi tiết và toàn diện hơn.
1. Thay đổi lối sống là nền tảng
Thay đổi lối sống là trụ cột quan trọng nhất trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường giai đoạn đầu. Việc thay đổi lối sống không chỉ giúp hạ đường huyết mà còn cải thiện độ nhạy cảm của cơ thể với insulin, giúp bạn kiểm soát cân nặng và có một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Chế độ ăn uống khoa học: Bạn cần xây dựng một thực đơn cân bằng và phù hợp. Hãy giảm thiểu lượng đường và tinh bột đã qua chế biến (như cơm trắng, bánh mì, bún, phở), thay vào đó, tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt, các loại ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt), và protein từ thịt nạc, cá, đậu. Việc chia nhỏ các bữa ăn trong ngày cũng giúp đường huyết ổn định hơn.
Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp cơ bắp sử dụng đường để tạo năng lượng, từ đó làm giảm lượng đường trong máu. Bạn nên dành ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần để tập các bài tập như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc yoga. Việc duy trì một thói quen tập luyện thường xuyên sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.
Kiểm soát cân nặng: Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, giảm cân là một trong những mục tiêu quan trọng nhất. Giảm chỉ 5-7% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện đáng kể độ nhạy insulin và giúp đường huyết ổn định hơn.
Giảm căng thẳng và ngủ đủ giấc: Stress có thể làm tăng đường huyết do cơ thể sản xuất hormone cortisol. Hãy tìm cách thư giãn qua thiền, yoga, đọc sách hoặc nghe nhạc. Đồng thời, đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, vì thiếu ngủ cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đường huyết.
2. Sử dụng thuốc (khi được bác sĩ chỉ định)
Tùy thuộc vào mức độ đường huyết của bạn, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc uống để hỗ trợ kiểm soát bệnh.

• Metformin: Đây là loại thuốc thường được ưu tiên sử dụng cho bệnh tiểu đường type 2. Metformin giúp giảm sản xuất đường ở gan và tăng độ nhạy cảm của cơ thể với insulin, từ đó giúp các tế bào sử dụng đường hiệu quả hơn.
• Các loại thuốc khác: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cân nhắc các loại thuốc khác tùy theo tình trạng sức khỏe của bạn. Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc mà chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

3. Theo dõi đường huyết thường xuyên
Theo dõi đường huyết thường xuyên là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị. Việc theo dõi đường huyết tại nhà giúp bạn hiểu rõ cơ thể mình phản ứng như thế nào với các loại thực phẩm và bài tập khác nhau.
Tần suất theo dõi: Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về tần suất đo đường huyết phù hợp cho mình. Thông thường, bạn có thể đo vào buổi sáng khi đói và sau các bữa ăn.
Ghi lại kết quả: Ghi lại kết quả đo đường huyết vào một cuốn sổ hoặc ứng dụng điện thoại. Điều này giúp bạn và bác sĩ có cái nhìn tổng quan về mức đường huyết của bạn trong một khoảng thời gian, từ đó đưa ra những điều chỉnh phù hợp về chế độ ăn uống, tập luyện và thuốc men.
4. Khám sức khỏe định kỳ
Tái khám theo lịch hẹn: Hãy tuân thủ lịch hẹn tái khám của bác sĩ để được kiểm tra và đánh giá lại tình trạng bệnh. Bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết và kiểm tra các biến chứng tiềm ẩn.
Xét nghiệm HbA1c: Đây là một xét nghiệm quan trọng, giúp đo lượng đường huyết trung bình trong 2-3 tháng gần nhất. Kết quả xét nghiệm HbA1c là thước đo hiệu quả của quá trình điều trị.
Khi điều trị bệnh tiểu đường giai đoạn đầu không chỉ chú trọng về thuốc men mà còn là một hành trình thay đổi lối sống. Bằng cách chủ động và kiên trì, bạn có thể kiểm soát hoàn toàn bệnh tật và sống một cuộc sống trọn vẹn.

Kết luận

Nhận biết sớm triệu chứng bệnh tiểu đường giai đoạn đầu là yếu tố quan trọng để kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng. Những dấu hiệu như khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên, mệt mỏi kéo dài, mờ mắt, ngứa da, tê bì tay chân hay sút cân bất thường đều là lời cảnh báo từ cơ thể. Đừng chủ quan với những dấu hiệu tưởng chừng như vô hại. Khi có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Bệnh tiểu đường không phải là một căn bệnh đáng sợ, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bạn vẫn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, năng động và vui vẻ. Chăm sóc sức khỏe bản thân ngay từ hôm nay để có một tương lai tốt đẹp hơn nhé.