Tiền tiểu đường có nguy hiểm không, nếu không điều trị kịp thời

Tiền tiểu đường có nguy hiểm không? Đây là thắc mắc chung của nhiều người khi được chẩn đoán ở giai đoạn tiền bệnh. Dù chưa phải tiểu đường, nhưng nếu không được phát hiện và kiểm soát sớm, tiền tiểu đường có thể tiến triển thành tiểu đường type 2, kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của tiền tiểu đường, dấu hiệu nhận biết cũng như cách phòng ngừa hiệu quả.

Tiền tiểu đường có nguy hiểm không?

Nhiều người cho rằng tiền tiểu đường chỉ là giai đoạn nhẹ nên chưa thật sự đáng lo. Tuy nhiên, sự thật là nếu không được kiểm soát sớm, lượng đường trong máu tăng cao kéo dài có thể âm thầm gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể. Các biến chứng tiểu đường thường tiến triển chậm và không có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng, nhưng hậu quả lại vô cùng nghiêm trọng:

• Tổn thương tim mạch: Người bị rối loạn đường huyết kéo dài dễ gặp các vấn đề như xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh thận hoặc bệnh động mạch ngoại biên.
• Tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh do tiểu đường): Đường huyết cao trong thời gian dài có thể làm hỏng các dây thần kinh. Người bệnh có thể cảm thấy tê bì, châm chích, nóng rát ở bàn tay, bàn chân. Một số trường hợp còn gặp rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón), rối loạn chức năng sinh lý, chóng mặt.
• Tổn thương thận: Thận là “bộ lọc” quan trọng của cơ thể. Khi phải làm việc quá tải do đường huyết cao, thận dễ bị suy giảm chức năng, thậm chí dẫn tới suy thận, cần chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.
• Tổn thương mắt: Các mạch máu nhỏ trong mắt dễ bị ảnh hưởng, gây bệnh võng mạc tiểu đường, tăng nguy cơ đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và có thể dẫn đến mù lòa.
• Biến chứng ở chân: Do tuần hoàn máu kém kết hợp với tổn thương thần kinh, những vết xước nhỏ ở bàn chân dễ loét, nhiễm trùng, thậm chí hoại tử và phải cắt cụt chi nếu không điều trị kịp thời.
• Ảnh hưởng da và răng miệng: Người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng da, nấm miệng và viêm lợi.
• Loãng xương: Người mắc đái tháo đường, đặc biệt là type 1, có nguy cơ xương yếu và dễ gãy hơn so với người bình thường.
• Nguy cơ Alzheimer: Một số nghiên cứu cho thấy kiểm soát đường huyết kém có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer, do tế bào não không nhận đủ năng lượng từ glucose dẫn đến thoái hóa.

Tiền tiểu đường có nguy hiểm không?

Dấu hiệu nhận biết tiền tiểu đường

Tiền tiểu đường thường tiến triển âm thầm, khó phát hiện. Nhiều người chỉ phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ. Tuy vậy, vẫn có một số dấu hiệu cảnh báo mà bạn cần lưu ý:

• Thường xuyên khát nước, đi tiểu nhiều

Lượng đường trong máu cao khiến thận phải hoạt động nhiều hơn để đào thải. Điều này làm cơ thể mất nước, gây cảm giác khát và đi tiểu nhiều lần trong ngày.

• Cảm giác đói nhanh, thèm ăn liên tục

Rối loạn chuyển hóa glucose khiến tế bào không nhận đủ năng lượng, cơ thể phản ứng bằng cách gửi tín hiệu đói. Người tiền tiểu đường thường có cảm giác thèm đồ ngọt, ăn nhiều nhưng vẫn nhanh đói.

• Mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng

Khi glucose không được đưa vào tế bào hiệu quả, năng lượng không đủ để duy trì hoạt động, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy giảm tập trung.

• Mờ mắt thoáng qua

Đường huyết cao làm thay đổi dịch trong thủy tinh thể, khiến mắt nhìn mờ tạm thời. Đây là dấu hiệu sớm của rối loạn chuyển hóa glucose.

• Tăng cân, đặc biệt là béo bụng

Thừa cân, béo phì (nhất là mỡ bụng) là yếu tố nguy cơ quan trọng của tiền tiểu đường. Người có vòng eo lớn dễ gặp tình trạng kháng insulin.

• Da sậm màu ở cổ, nách, khuỷu tay

Hiện tượng dày, sậm màu vùng da thường liên quan đến kháng insulin – một yếu tố đặc trưng của tiền tiểu đường.

Dạ bị sậm màu ở cổ

Xem thêm: Các dấu hiệu của bệnh tiểu đường cần nhận biết

Cách kiểm soát và phòng ngừa tiền tiểu đường hiệu quả

Câu trả lời tích cực nhất cho vấn đề tiền tiểu đường có nguy hiểm không nằm ở khả năng kiểm soát và đảo ngược tình trạng này. Tiền tiểu đường là một cơ hội vàng để ngăn chặn bệnh tiểu đường type 2. Các phương pháp can thiệp chủ yếu tập trung vào thay đổi lối sống, và trong một số trường hợp, là thuốc.

1. Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống được xem là "phương thuốc" mạnh nhất. Nghiên cứu của Chương trình Phòng ngừa Bệnh tiểu đường (DPP) cho thấy việc giảm cân khi bị tiền tiểu đường có hiệu quả hơn cả dùng thuốc.

Chế độ dinh dưỡng khoa học: 

Dinh dưỡng là yếu tố quyết định. Mục tiêu là làm giảm tải lượng đường huyết sau ăn và tăng độ nhạy insulin.

• Kiểm soát Carb (Carbohydrate): Ưu tiên Carb phức hợp (ngũ cốc nguyên hạt, rau củ, các loại đậu) thay vì Carb tinh chế (bánh mì trắng, gạo trắng, nước ngọt). Chất xơ trong Carb phức hợp giúp đường huyết tăng chậm hơn.
• Chất béo lành mạnh: Tăng cường chất béo không bão hòa đơn và đa (dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt, cá béo) và hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa.
• Đủ Protein: Protein giúp bạn no lâu, ổn định đường huyết.

Tăng cường hoạt động thể chất:
Tập thể dục giúp cơ bắp sử dụng glucose hiệu quả hơn, từ đó tăng độ nhạy của insulin.

• Bài tập Aerobic: Cố gắng tập ít nhất 150 phút/tuần các bài tập cường độ vừa phải (đi bộ nhanh, bơi lội).
• Bài tập kháng lực (Tập tạ): Tập 2-3 lần/tuần để tăng khối lượng cơ bắp, nơi dự trữ glucose chính của cơ thể.

Quản lý cân nặng: 
Mục tiêu lý tưởng là giảm 5% - 7% trọng lượng cơ thể ban đầu. Ví dụ, một người nặng 80 kg nên cố gắng giảm từ 4 đến 5.6 kg. Việc này có thể cải thiện đáng kể độ nhạy insulin và giảm câu trả lời tiêu cực cho tiền tiểu đường có nguy hiểm không.

Người bệnh tiểu đường nên quản lý cân nặng hợp lý

Ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng:
Thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài đều làm tăng hormone cortisol, làm tăng kháng insulin và đường huyết. Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng/đêm và thực hành các phương pháp thư giãn (yoga, thiền).

2. Vai trò của thuốc trong điều trị tiền tiểu đường
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để hỗ trợ kiểm soát, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao tiến triển thành tiểu đường type 2.

Metformin:
Metformin là loại thuốc thường được sử dụng nhất cho người bị tiền tiểu đường, đặc biệt là:

• Người dưới 60 tuổi.
• Người béo phì (BMI ≥35).
• Phụ nữ có tiền sử tiểu đường thai kỳ.

Metformin giúp gan giảm sản xuất glucose và tăng độ nhạy insulin của cơ thể.

3. Theo dõi sức khỏe định kỳ
Ngay cả khi đã thay đổi lối sống, việc theo dõi định kỳ là bắt buộc.

• Tái khám và xét nghiệm: Thực hiện xét nghiệm HbA1c và đường huyết lúc đói ít nhất mỗi 6-12 tháng.
• Theo dõi các chỉ số khác: Kiểm tra huyết áp, mỡ máu thường xuyên để phòng ngừa các biến chứng tim mạch.

Bằng cách chủ động kiểm soát các yếu tố này, bạn sẽ nhận được câu trả lời rằng tiền tiểu đường là một trạng thái hoàn toàn có thể được quản lý, làm giảm đáng kể nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2.

Xem thêm: Cách phòng bệnh tiểu đường hiệu quả 

Kết luận

Qua bài viết, bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “tiền tiểu đường có nguy hiểm không”. Thực tế, tiền tiểu đường là giai đoạn cảnh báo quan trọng, nếu chủ quan có thể nhanh chóng tiến triển thành tiểu đường type 2 và kéo theo nhiều biến chứng. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội vàng để bạn thay đổi lối sống, ăn uống khoa học, tập luyện đều đặn và kiểm soát cân nặng. Chủ động phòng ngừa từ hôm nay chính là cách bảo vệ sức khỏe và tránh được những hậu quả đáng tiếc trong tương lai.