Biến chứng tiểu đường thai kỳ nguy hiểm cho mẹ và bé thế nào?

Biến chứng tiểu đường thai kỳ là nỗi lo lắng của nhiều mẹ bầu vì bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và đe dọa sự phát triển của thai nhi. Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, biến chứng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng trong quá trình mang thai, khi sinh và cả sau sinh. Vậy, đâu là những biến chứng thường gặp và làm thế nào để phòng tránh hiệu quả? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Biến chứng tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng đến mẹ và bé 

Tiểu đường thai kỳ thường xuất hiện ở giai đoạn giữa hoặc cuối thai kỳ, khi cơ thể mẹ không sản xuất đủ insulin để kiểm soát đường huyết. Đường huyết tăng cao kéo dài sẽ gây ra nhiều biến chứng tiểu đường thai kỳ nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Biến chứng tiểu đường thai kỳ đối với mẹ bầu

Biến chứng tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người mẹ, bao gồm:

• Tăng huyết áp và tiền sản giật: Phụ nữ mang thai mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao bị tăng huyết áp và tiền sản giật. Tiền sản giật là một tình trạng nguy hiểm, có thể gây tổn thương các cơ quan nội tạng như gan, thận và thậm chí là não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng của cả mẹ và bé.
• Sinh khó, phải mổ lấy thai: Đường huyết cao có thể làm thai nhi phát triển quá lớn (thai to), khiến việc sinh thường trở nên khó khăn và tăng nguy cơ phải mổ lấy thai.
• Nguy cơ mắc tiểu đường sau này: Khoảng 50% phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ có thể phát triển thành bệnh tiểu đường type 2 trong vòng 5-10 năm sau sinh.
• Nhiễm trùng: Hệ miễn dịch suy giảm khiến mẹ bầu dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm nấm âm đạo.

Biến chứng tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng đến cả mẹ và bé

Biến chứng tiểu đường thai kỳ đối với thai nhi và trẻ sơ sinh

Bên cạnh, bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến mẹ thì biến chứng tiểu đường thai kỳ còn gây ra những rủi ro đáng kể cho thai nhi và trẻ sơ sinh:

• Thai nhi quá lớn: Lượng đường trong máu mẹ cao sẽ truyền sang thai nhi, khiến bé phải sản xuất nhiều insulin hơn bình thường. Điều này làm tăng trưởng mỡ và cơ, dẫn đến thai nhi có kích thước lớn hơn so với tuổi thai. Thai to làm tăng nguy cơ chấn thương khi sinh, kẹt vai hoặc phải mổ lấy thai.
• Hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh: Sau khi chào đời, cơ thể bé vẫn tiếp tục sản xuất một lượng lớn insulin để xử lý lượng đường cao mà bé nhận được khi còn trong bụng mẹ. Tuy nhiên, nguồn cung cấp đường từ mẹ đã bị cắt, dẫn đến tình trạng hạ đường huyết đột ngột ở trẻ, rất nguy hiểm.
• Hội chứng suy hô hấp: Tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển phổi của thai nhi, khiến trẻ sơ sinh có nguy cơ bị hội chứng suy hô hấp cao hơn.
• Vàng da sơ sinh và đa hồng cầu: Các em bé sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ dễ bị vàng da hơn do lượng bilirubin trong máu tăng cao. Ngoài ra, việc sản xuất hồng cầu quá mức cũng có thể xảy ra, gây ra tình trạng đa hồng cầu.
• Dị tật bẩm sinh: Mặc dù hiếm, nhưng tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát tốt, đặc biệt trong giai đoạn đầu của thai kỳ, có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở tim, não và cột sống của trẻ.
• Nguy cơ béo phì và tiểu đường sau này: Các nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao bị béo phì và phát triển bệnh tiểu đường type 2 khi trưởng thành.

Trẻ bị vàng da sơ sinh do ảnh hưởng từ bệnh tiểu đường thai kỳ

Xem thêm: Hậu quả của bệnh tiểu đường cần biết

Khi nào biến chứng tiểu đường thai kỳ nguy hiểm?

Biến chứng tiểu đường thai kỳ trở nên nguy hiểm khi đường huyết của mẹ bầu không được kiểm soát tốt. Mức đường huyết cao liên tục và kéo dài là nguyên nhân chính dẫn đến các biến chứng kể trên. Các giai đoạn thai kỳ mà việc kiểm soát đường huyết đặc biệt quan trọng bao gồm:

• Giai đoạn đầu thai kỳ (3 tháng đầu): Nếu tiểu đường thai kỳ không được phát hiện và điều trị kịp thời, nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi sẽ tăng lên.
• Giai đoạn cuối thai kỳ (3 tháng cuối): Đây là thời điểm thai nhi phát triển nhanh chóng, việc đường huyết tăng cao có thể dẫn đến tình trạng thai to, sinh non, và các vấn đề về hô hấp.

Do đó, việc tầm soát tiểu đường thai kỳ ở tuần 24-28 là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Cách phòng ngừa biến chứng tiểu đường thai kỳ

Để giảm thiểu biến chứng tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát đường huyết một cách hiệu quả:

• Chế độ ăn uống khoa học: Hạn chế đường, tinh bột, và các thực phẩm chế biến sẵn. Tăng cường rau xanh, trái cây ít đường, ngũ cốc nguyên hạt, đạm và chất béo lành mạnh. Nên chia nhỏ bữa ăn để đường huyết không bị tăng đột biến.
• Tập thể dục đều đặn: Vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội... giúp cơ thể sử dụng glucose hiệu quả hơn, từ đó kiểm soát đường huyết.
• Kiểm tra đường huyết định kỳ: Mẹ bầu cần tuân thủ lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra đường huyết thường xuyên, đảm bảo chỉ số luôn nằm trong giới hạn an toàn.
• Tuân thủ điều trị: Nếu được chẩn đoán mắc tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, bao gồm chế độ ăn, tập luyện và tiêm insulin nếu cần thiết.

Chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp ổn định đường huyết

Câu hỏi thường gặp

1. Tiểu đường thai kỳ có hết không?
Phần lớn các trường hợp tiểu đường thai kỳ sẽ hết sau khi sinh. Tuy nhiên, khoảng 20–50% phụ nữ có nguy cơ phát triển thành tiểu đường tuýp 2 sau này, vì vậy cần tiếp tục theo dõi sức khỏe sau sinh.
2. Tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối có nguy hiểm không?
Có. Đây là giai đoạn thai nhi phát triển nhanh, nếu đường huyết không được kiểm soát sẽ dễ dẫn đến thai to, sinh non, tiền sản giật hoặc tử vong chu sinh.
3. Tại sao tiểu đường thai kỳ gây mất tim thai
Khi đường huyết tăng cao, thai nhi phải sản xuất nhiều insulin, dẫn đến tình trạng thiếu oxy, suy hô hấp, rối loạn chuyển hóa, có thể gây mất tim thai nếu không can thiệp kịp thời.
4. Mẹ bị tiểu đường thai kỳ sinh con có bị tiểu đường không?
Trẻ không nhất thiết sẽ bị tiểu đường ngay khi sinh. Tuy nhiên, nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và béo phì sau này cao hơn so với trẻ bình thường, đặc biệt nếu không được nuôi dưỡng khoa học.

Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?

Kết luận

Biến chứng tiểu đường thai kỳ có thể nguy hiểm cho cả mẹ và bé nếu không được kiểm soát đúng cách. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đầy đủ và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa, theo dõi đường huyết hiệu quả, mẹ bầu hoàn toàn có thể có một thai kỳ khỏe mạnh và sinh ra những em bé an toàn. Hãy luôn lắng nghe cơ thể, thăm khám bác sĩ định kỳ và xây dựng một lối sống khoa học để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.