Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? Hiểu đúng để không chủ quan

Bệnh tiểu đường đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến ở Việt Nam và trên toàn thế giới. Nhiều người thắc mắc bệnh “bệnh tiểu đường có nguy hiểm không” vì họ nghĩ đây là bệnh về đường huyết cao, dễ kiểm soát bằng thuốc. Tuy nhiên, nếu không hiểu đúng và chủ quan, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vậy bị bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? Hãy tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Thực trạng bệnh tiểu đường 

Hiện nay, bệnh tiểu đường đang ngày càng gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam. Theo thống kê, nước ta có khoảng gần 7 triệu người mắc đái tháo đường, chiếm tỷ lệ nhiều trong dân số. Trong đó, có hơn 55% bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 đã xuất hiện biến chứng, 34% liên quan đến tim mạch. Tỷ lệ mắc bệnh đang tăng nhanh, đặc biệt ở nhóm người trẻ.
Theo báo cáo của Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế (IDF), năm 2021, có khoảng 537 triệu người trưởng thành trên toàn cầu đang sống chung với bệnh tiểu đường. Còn số này được dự đoán sẽ tăng lên 783 triệu người vào năm 2045, cho thấy tốc độ gia tăng đáng báo động của căn bệnh này.
Bệnh tiểu đường không phân biệt giới tính hay độ tuổi. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc ở nữ giới cao hơn nam giới một chút, với 9,6% ở nữ và 7,2% ở nam trong nhóm từ 20-70 tuổi. Ngoài ra, bệnh đang trẻ hóa, nghĩa là ngày càng nhiều người trẻ bị chẩn đoán, dẫn đến câu hỏi "bị bệnh tiểu đường có nguy hiểm không" càng trở nên cấp thiết. Nếu không kiểm soát sớm, bệnh có thể dẫn đến gánh nặng kinh tế lớn cho gia đình và xã hội, vì chi phí điều trị biến chứng rất cao.
Sự gia tăng này đến từ nhiều yếu tố: lối sống thiếu lành mạnh, chế độ ăn uống nhiều đường, tinh bột và chất béo, ít vận động, béo phì... Nhiều người còn có tâm lý chủ quan, chỉ đi khám khi đã xuất hiện các triệu chứng rõ rệt, dẫn đến việc các biến chứng của bệnh tiểu đường có nguy cơ xuất hiện sớm và gây hậu quả nghiêm trọng hơn.

Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không?

Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không?

Vậy, bị bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? Câu trả lời chắc chắn là có. Bệnh tiểu đường được xếp vào top 3 những căn bệnh nguy hiểm, chỉ đứng sau bệnh tim mạch và ung thư. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của bệnh không nằm ở chính căn bệnh đó, mà nằm ở các biến chứng mà nó gây ra.
Tiểu đường không gây tử vong ngay lập tức, nhưng nếu không được kiểm soát tốt, đường huyết cao kéo dài sẽ âm thầm tàn phá các cơ quan trong cơ thể. Máu bị đặc hơn do lượng đường cao, khiến các mạch máu bị tổn thương, xơ cứng, làm giảm khả năng lưu thông máu. Điều này ảnh hưởng đến hầu hết các bộ phận trên cơ thể, từ tim, thận, mắt, thần kinh cho đến hệ miễn dịch.
Đặc biệt, câu hỏi bệnh tiểu đường tuýp 1 có nguy hiểm không cũng được nhiều người quan tâm. Tiểu đường tuýp 1 thường xuất hiện ở người trẻ và trẻ em, là bệnh tự miễn dịch do tuyến tụy không sản xuất đủ hoặc không sản xuất insulin. Bệnh này đòi hỏi người bệnh phải tiêm insulin suốt đời. Nếu không kiểm soát tốt, người bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể gặp biến chứng cấp tính nguy hiểm như nhiễm toan ceton, hạ đường huyết đột ngột, có thể gây hôn mê và tử vong.

Những biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không chủ yếu vì các biến chứng của nó. Biến chứng của bệnh tiểu đường là hậu quả của việc đường huyết tăng cao kéo dài, gây tổn thương âm thầm và nghiêm trọng đến các cơ quan và hệ thống trong cơ thể. Sau đây là một số biến chứng nguy hiểm của bệnh:

1. Biến chứng tim mạch

Đường huyết cao kéo dài làm tổn thương lớp nội mạc, lớp trong cùng của các mạch máu. Quá trình này tạo điều kiện cho cholesterol và các chất béo xấu lắng đọng, hình thành các mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa này ngày càng dày lên, làm hẹp lòng mạch, cản trở dòng máu lưu thông. Khi các mảng này vỡ ra, chúng có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn mạch máu, dẫn đến:

• Nhồi máu cơ tim: Khi mạch máu nuôi tim bị tắc, cơ tim không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, gây hoại tử một phần cơ tim. Đây là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở bệnh nhân tiểu đường.
• Tai biến mạch máu não (đột quỵ): Tương tự, nếu mạch máu lên não bị tắc hoặc vỡ, các tế bào não sẽ chết do thiếu oxy. Hậu quả là người bệnh có thể bị liệt nửa người, mất ngôn ngữ, thậm chí tử vong.
• Tăng huyết áp: Xơ vữa động mạch làm giảm độ đàn hồi của mạch máu, buộc tim phải co bóp mạnh hơn để đẩy máu đi, dẫn đến tăng huyết áp. Tăng huyết áp lại càng làm trầm trọng thêm các biến chứng tim mạch.

Biến chứng nhồi máu cơ tim 

2. Biến chứng về thận

Thận là cơ quan có chức năng lọc máu và loại bỏ các chất thải. Đường huyết cao buộc thận phải làm việc quá tải. Theo thời gian, các mạch máu nhỏ trong cầu thận bị tổn thương và xơ hóa. Ban đầu, người bệnh có thể không có triệu chứng gì. Dần dần, thận mất khả năng lọc, protein (chất cần thiết cho cơ thể) bị rò rỉ ra ngoài qua nước tiểu. Đây là dấu hiệu đầu tiên của biến chứng thận. 
Nếu không được kiểm soát, chức năng thận sẽ suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến suy thận giai đoạn cuối, thận mất hoàn toàn chức năng. Người bệnh phải phụ thuộc vào các phương pháp điều trị thay thế thận như chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Đây là một gánh nặng rất lớn về chi phí và thể chất cho người bệnh.

3. Biến chứng về mắt

Các mạch máu nhỏ ở võng mạc (lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt) rất dễ bị tổn thương do đường huyết cao.

• Bệnh võng mạc tiểu đường: Các mạch máu này bị sưng phồng, rò rỉ dịch và máu. Sau đó, cơ thể cố gắng tạo ra các mạch máu mới nhưng chúng lại yếu và dễ vỡ hơn. Tình trạng này có thể gây xuất huyết, sẹo và bong võng mạc, dẫn đến giảm thị lực và mù lòa vĩnh viễn.
• Đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp: Bệnh tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý mắt khác. Lượng đường dư thừa trong thủy tinh thể khiến nó bị đục, làm mờ tầm nhìn. Tăng nhãn áp (còn gọi là cườm nước) là tình trạng áp lực trong mắt tăng cao, có thể làm tổn thương thần kinh thị giác và gây mù.

Biến chứng đục thủy tinh thể ở mắt

4. Biến chứng thần kinh

Đường huyết cao làm tổn thương các dây thần kinh trên toàn cơ thể. Biến chứng này thường bắt đầu ở các dây thần kinh ngoại vi, đặc biệt là ở bàn chân và bàn tay.
Triệu chứng: Người bệnh có thể cảm thấy tê bì, ngứa ran, bỏng rát hoặc đau như kim châm. Đáng lo ngại hơn là tình trạng mất cảm giác. Khi không còn cảm nhận được đau đớn, người bệnh có thể bị các vết thương nhỏ, vết loét, hay bỏng mà không hay biết.
Hậu quả: Thiếu cảm giác cùng với lưu thông máu kém (do biến chứng tim mạch) khiến vết thương ở bàn chân rất khó lành. Các vết loét này dễ bị nhiễm trùng, hoại tử và là nguyên nhân chính dẫn đến cắt cụt chi ở người bệnh tiểu đường.

5. Biến chứng về da và hệ miễn dịch

Đường huyết cao làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại vi khuẩn và nấm.

• Nhiễm trùng: Người bệnh tiểu đường dễ bị các bệnh nhiễm trùng hơn, đặc biệt là nhiễm trùng da, nhiễm nấm (ở vùng sinh dục, kẽ ngón chân), và nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Vết thương chậm lành: Khả năng miễn dịch kém và lưu thông máu suy giảm cũng khiến các vết thương, dù nhỏ, trở nên lâu lành. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và hoại tử, đặc biệt ở bàn chân.

Xem thêm: Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường

Cách phòng ngừa biến chứng và sống chung với bệnh an toàn

Câu hỏi "Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không" đã được trả lời. Mặc dù bệnh có nguy hiểm và gây ra nhiều biến chứng nặng nề nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa được. Dưới đây là một số cách giúp người bệnh tiểu đường phòng ngừa và sống khỏe cùng bệnh:

• Tuân thủ điều trị và kiểm soát đường huyết thường xuyên

Kiểm soát đường huyết ổn định là cách hiệu quả nhất để người bệnh có thể ngăn ngừa biến chứng. Người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc hoặc tiêm insulin đều đặn, không tự ý ngưng thuốc hay điều chỉnh liều lượng. Chỉ khi tuân thủ đúng lộ trình điều trị thì cơ thể mới khỏe mạnh và ít sự lo lắng về sự nguy hiểm của bệnh.

• Chế độ ăn uống hợp lý

Người bệnh cần phải xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh:

Giảm tinh bột, tăng chất xơ: Hạn chế các loại cơm trắng, bún, phở, thay thế bằng ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt. Tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt.

Hạn chế đường và chất béo xấu: Tránh xa đồ uống có đường, nước ngọt, bánh kẹo, đồ ăn nhanh, đồ chiên rán.

Chia nhỏ bữa ăn: Chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày để tránh đường huyết tăng đột ngột sau ăn.

• Tập thể dục thường xuyên

Vận động đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, kiểm soát đường huyết và giảm cân. Các bộ môn như đi bộ, bơi lội, yoga... rất tốt cho người bệnh tiểu đường.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Người bệnh nên khám định kỳ để theo dõi đường huyết, huyết áp, chức năng thận, mắt, tim mạch. Việc này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng và điều trị kịp thời.

• Chăm sóc bàn chân đặc biệt

Luôn giữ bàn chân sạch sẽ, khô ráo, kiểm tra bàn chân mỗi ngày để phát hiện sớm các vết thương, vết loét.

Kết luận

Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? Có, nhưng nguy hiểm không phải là dấu chấm hết. Mức độ nguy hiểm của bệnh hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của người bệnh. Hiểu đúng về bệnh, sống chung với bệnh một cách khoa học, kết hợp với sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa, bạn hoàn toàn có thể sống một cuộc sống trọn vẹn và khỏe mạnh. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe của bản thân và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế.