Hội chứng 4 nhiều đái tháo đường và cách nhận biết chính xác

Hội chứng 4 nhiều đái tháo đường là dấu hiệu điển hình giúp nhận biết sớm bệnh tiểu đường, là căn bệnh mạn tính ngày càng phổ biến hiện nay. Bốn biểu hiện gồm tiểu nhiều, ăn nhiều, uống nhiều và sụt cân nhiều cho thấy cơ thể đang rối loạn chuyển hóa đường. Nếu không phát hiện kịp thời, bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu qua bài viết bên dưới để biết cách nhận biết chính xác và hướng xử lý đúng đắn để bảo vệ sức khỏe.

Hội chứng 4 nhiều đái tháo đường là gì?

Hội chứng 4 nhiều trong đái tháo đường là một trong những dấu hiệu điển hình dễ nhận biết, thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh. Đây là thuật ngữ dùng để chỉ bốn triệu chứng cơ bản mà người bệnh tiểu đường thường gặp phải khi đường huyết trong máu tăng cao và cơ thể không thể kiểm soát được lượng đường. Cụ thể, hội chứng này bao gồm: tiểu nhiều, ăn nhiều, uống nước nhiều và sụt cân nhiều.

1. Tiểu nhiều

Tiểu nhiều là dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất trong hội chứng 4 nhiều đái tháo đường. Khi lượng đường trong máu tăng vượt quá ngưỡng hấp thu của thận, đường sẽ bị đào thải qua nước tiểu. Điều này kéo theo việc tăng lượng nước tiểu để thải trừ lượng đường dư thừa này, khiến người bệnh phải đi tiểu liên tục, đặc biệt vào ban đêm. Tiểu nhiều không chỉ gây bất tiện mà còn dẫn đến mất nước, khiến cơ thể nhanh chóng cảm thấy khát.

Hội chứng 4 nhiều đái tháo đường đầu tiên là tiểu nhiều

2. Ăn nhiều

Ăn nhiều là biểu hiện của sự thiếu hụt năng lượng trong tế bào. Mặc dù người bệnh ăn nhiều hơn bình thường, nhưng do insulin không đủ hoặc không hoạt động hiệu quả, glucose không được vận chuyển vào tế bào để chuyển hóa thành năng lượng. Vì thế, tế bào trong cơ thể luôn trong trạng thái đói, kích thích cảm giác thèm ăn liên tục. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh cảm thấy đói nhiều, ăn rất nhiều nhưng vẫn không cải thiện được tình trạng sức khỏe.

3. Uống nước nhiều

Uống nước nhiều là hậu quả trực tiếp của tiểu nhiều và tình trạng mất nước trong cơ thể. Khi lượng nước tiểu tăng lên, cơ thể mất nhiều nước và điện giải, gây ra cảm giác khát kéo dài. Người bệnh thường phải uống nước liên tục để bù lại lượng nước mất đi. Nếu không được bù đủ nước, cơ thể có thể bị khô, mệt mỏi và thậm chí rơi vào tình trạng mất nước nghiêm trọng.

Uống nước nhiều

4. Sụt cân nhiều

Sụt cân nhiều là một dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm nhưng thường bị bỏ qua. Mặc dù ăn nhiều, người bệnh vẫn không thể duy trì cân nặng do cơ thể không sử dụng được glucose làm năng lượng, buộc phải chuyển sang đốt cháy mỡ và protein để cung cấp năng lượng cho hoạt động sống. 
Quá trình này kéo dài sẽ khiến cơ thể mất dần khối lượng cơ bắp và mỡ dự trữ, dẫn đến sụt cân nhanh và nghiêm trọng. Đây cũng là dấu hiệu người bệnh cần sớm được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm khác.

Xem thêm: Tại sao tiểu đường gây khát nước? Nguyên nhân và cách khắc phục

Xem thêm: Tại sao tiểu đường lại đi tiểu nhiều hơn người bình thường?

Cách chẩn đoán chính xác hội chứng 4 nhiều

Cách chẩn đoán chính xác hội chứng 4 nhiều đái tháo đường dựa trên sự kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng công cụ huyết học. Hội chứng 4 nhiều gồm tiểu nhiều, ăn nhiều, uống nhiều và sụt cân nhiều là những dấu hiệu cảnh báo rất quan trọng giúp phát hiện đái tháo đường ở giai đoạn sớm hoặc khi bệnh đã tiến triển.
Trước tiên, việc nhận biết các triệu chứng lâm sàng là bước đầu để nghi ngờ đái tháo đường. Người bệnh lúc này thường có biểu hiện đi tiểu nhiều lần trong ngày kèm lượng nước tiểu nhiều, đặc biệt tiểu về đêm nhiều. Cảm giác đói liên tục dù ăn nhiều, uống nước nhiều để bù nước do mất qua nước tiểu, và sụt cân nhanh mặc dù ăn uống bình thường là những dấu hiệu nổi bật của hội chứng này.
Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác đái tháo đường và loại trừ các nguyên nhân khác, cần thực hiện các xét nghiệm sau:

• Đường huyết lúc đói (Fasting Plasma Glucose - FPG): Nếu chỉ số đường huyết lúc đói ≥ 126 mg/dL (7 mmol/L) sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ thì có thể chẩn đoán đái tháo đường.
• HbA1c (Hemoglobin glycation): Nếu HbA1c ≥ 6.5% được xem là dấu hiệu của tăng đường huyết mạn tính và hỗ trợ chẩn đoán đái tháo đường.
• Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT): Xét nghiệm này đo đường huyết sau 2 giờ uống 75g glucose, nếu chỉ số ≥ 200 mg/dL được xem là tiêu chuẩn chẩn đoán.
• Đường huyết ngẫu nhiên (xét nghiệm vào thời điểm bất kỳ) ≥ 200 mg/dL kèm theo các dấu hiệu hội chứng 4 nhiều cũng có thể chẩn đoán đái tháo đường.

Việc kết hợp lâm sàng và xét nghiệm giúp đánh giá đúng tình trạng bệnh, mục tiêu điều trị và phát hiện sớm các biến chứng. Người có yếu tố nguy cơ cao như tiền sử gia đình, béo phì, ít vận động, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu nên được kiểm tra định kỳ mỗi 6-12 tháng.

Cách phòng ngừa 4 nhiều đái tháo đường

Cách phòng ngừa hội chứng 4 nhiều trong đái tháo đườg  chủ yếu phòng ngừa và kiểm soát bệnh đái tháo đường từ giai đoạn sớm hoặc chưa phát triển bệnh rõ ràng. Dưới đây là cách phòng ngừa hiệu quả:

• Giữ cân nặng hợp lý

Người thừa cân, béo phì đặc biệt dễ mắc đái tháo đường. Giảm cân và duy trì cân nặng trong khoảng BMI từ 18-25 giúp cải thiện độ nhạy insulin, giảm đường huyết và tránh các triệu chứng 4 nhiều. Kiểm soát lượng calorie ăn vào và tập luyện đều đặn là chìa khóa.​

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Ăn đa dạng các loại thực phẩm, ưu tiên rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi giúp bổ sung chất xơ và các vi chất thiết yếu.
Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường tinh luyện, nước ngọt có gas, bánh kẹo, thức ăn nhanh và các đồ ăn chế biến sẵn để tránh tăng đường huyết nhanh.​

• Tăng cường vận động thể chất

Tập thể dục đều đặn giúp giảm cân, tăng sử dụng glucose của cơ bắp, tăng độ nhạy insulin và điều hòa đường huyết.
Khuyến nghị ít nhất 150 phút hoạt động thể lực vừa phải hàng tuần, có thể là đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe.​

Người bệnh nên tham gia hoạt động thể chất thường xuyên

• Quản lý căng thẳng và giấc ngủ

Căng thẳng kéo dài làm tăng cortisol, làm tăng đường huyết. Học các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga, thở sâu giúp phòng ngừa đái tháo đường.
Giấc ngủ đủ và chất lượng giúp điều hòa hormone và cải thiện độ nhạy insulin.​

• Khám sức khỏe định kỳ và theo dõi đường huyết

Kiểm tra đường huyết định kỳ để phát hiện dấu hiệu tăng đường huyết sớm, từ đó điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng kịp thời.
Phát hiện sớm và điều trị đúng cách giúp tránh hội chứng 4 nhiều xuất hiện do bệnh nặng hơn.​

• Không sử dụng rượu bia, chất kích thích

Rượu bia và các chất kích thích có thể làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa và tổn thương chức năng tế bào beta tuyến tụy, gây tăng đường huyết.

Kết luận

Hội chứng 4 nhiều đái tháo đường là dấu hiệu nhận biết sớm, giúp bạn phát hiện bệnh tiểu đường từ giai đoạn đầu. Bốn biểu hiện gồm tiểu nhiều, uống nhiều, ăn nhiều và sụt cân nhiều phản ánh sự rối loạn chuyển hóa đường nghiêm trọng trong cơ thể.
Nhận biết sớm, chẩn đoán kịp thời và điều chỉnh lối sống khoa học chính là chìa khóa vàng giúp người bệnh kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng. Nếu thấy mình có dấu hiệu của 4 nhiều đái tháo đường, hãy chủ động thăm khám để bảo vệ sức khỏe lâu dài.