Hướng dẫn cách hạn chế sụt cân ở người tiểu đường hiệu quả

Sụt cân bất thường là dấu hiệu của việc đường huyết không được kiểm soát tốt, kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng khác. Chính vì vậy, người bệnh tiểu đường thường gặp tình trạng này. Một khi hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp hợp lý sẽ giúp hạn chế sụt cân ở người tiểu đường hiệu quả. Trong bài viết dưới đây, Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc về cách để giảm sự sụt cân ở người bệnh tiểu đường.

Tại sao tiểu đường sụt cân?

Thông thường, khi bước vào giai đoạn trung niên, cân nặng của chúng ta ít thay đổi, chỉ dao động nhẹ. Tuy nhiên, nếu bạn giảm 4–5 kg hoặc hơn 5% trọng lượng cơ thể mà không hề ăn kiêng hay tập luyện, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Sụt cân đột ngột cũng là triệu chứng phổ biến ở những người trước khi được chẩn đoán tiểu đường type 1, hoặc ở một số người tiểu đường type 2. Nguyên nhân là do các tế bào trong cơ thể không thể hấp thụ glucose để tạo năng lượng. Khi cơ thể thiếu năng lượng, nó sẽ bắt đầu phân giải chất béo và cơ bắp để bù đắp, dẫn đến giảm cân nhanh chóng.
Thêm vào đó, thận phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ lượng đường dư thừa qua nước tiểu, điều này cũng góp phần làm giảm trọng lượng cơ thể.
Trong một số trường hợp, sụt cân có thể liên quan đến biến chứng nghiêm trọng gọi là nhiễm toan ceton, tình trạng cấp tính có thể gây hôn mê nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Đây là lý do vì sao việc theo dõi cân nặng và các triệu chứng khác ở người tiểu đường là rất quan trọng.

Tại sao tiểu đường sụt cân

Dấu hiệu nhận biết người tiểu đường sụt cân bất thường

Để hạn chế sụt cân ở người tiểu đường hiệu quả, việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường là vô cùng quan trọng. Sụt cân do tiểu đường thường diễn ra từ từ nhưng có thể tăng tốc đột ngột nếu không được can thiệp kịp thời. Các dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất. Bạn không ăn kiêng, không tập luyện quá sức nhưng cân nặng vẫn giảm một cách khó hiểu. Mức giảm cân được coi là bất thường khi bạn mất từ 5% trọng lượng cơ thể trong vòng 6-12 tháng mà không có lý do rõ ràng. Ví dụ, một người nặng 60kg bỗng giảm còn 57kg trong vài tháng mà không thay đổi lối sống.
• Đi kèm các triệu chứng khác của tiểu đường: Sụt cân thường không đơn độc mà đi kèm với bộ ba triệu chứng kinh điển:

Khát nước nhiều: Cơ thể cố gắng bù đắp lượng nước bị mất do đi tiểu nhiều.
Đi tiểu nhiều (đặc biệt vào ban đêm): Thận cố gắng loại bỏ lượng đường dư thừa.
Đói bụng liên tục: Mặc dù ăn nhiều nhưng tế bào không nhận được năng lượng, khiến cơ thể luôn trong tình trạng đói.

• Cơ thể suy nhược, mệt mỏi: Việc thiếu hụt năng lượng từ glucose và sự mất cơ bắp khiến người bệnh luôn cảm thấy uể oải, không có sức lực, ngay cả khi đã nghỉ ngơi.
• Vết thương khó lành: Lượng đường trong máu cao làm suy yếu hệ miễn dịch và ảnh hưởng đến lưu thông máu, khiến các vết thương, dù nhỏ, cũng trở nên khó lành hơn bình thường.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết bệnh tiểu đường

Cách hạn chế sụt cân ở người tiểu đường

Kiểm soát cân nặng ở người tiểu đường là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kết hợp giữa điều trị y tế, dinh dưỡng hợp lý và lối sống khoa học.

1. Kiểm soát đường huyết

Kiểm soát đường huyết là giải pháp cốt lõi để hạn chế sụt cân ở người tiểu đường. Khi đường huyết ổn định, cơ thể sẽ sử dụng glucose hiệu quả hơn, không cần phải phân hủy mỡ và cơ.

• Tuân thủ phác đồ điều trị: Uống thuốc hoặc tiêm insulin đúng giờ, đúng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngưng thuốc.
• Theo dõi đường huyết thường xuyên: Sử dụng máy đo đường huyết tại nhà để kiểm tra các chỉ số, từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp.
• Tái khám định kỳ: Gặp bác sĩ chuyên khoa để đánh giá lại tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.

2. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học 

Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát cân nặng và đường huyết. Mục tiêu là cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất mà không làm tăng đột ngột đường máu.

• Ăn đủ các nhóm chất: Tinh bột, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Tinh bột: Chọn tinh bột phức tạp như gạo lứt, yến mạch, khoai lang, các loại đậu. Những thực phẩm này tiêu hóa chậm, giúp đường huyết tăng từ từ và giữ cảm giác no lâu.
Protein: Nguồn protein nạc từ thịt gà, cá, trứng, đậu hũ. Protein không chỉ giúp xây dựng cơ bắp mà còn duy trì cảm giác no, giảm cảm giác thèm ăn.
Chất béo: Chọn chất béo không bão hòa từ quả bơ, các loại hạt, dầu oliu. Chất béo lành mạnh rất quan trọng cho sức khỏe tim mạch.

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Cách này giúp ổn định đường huyết, tránh tình trạng đói đột ngột và nạp quá nhiều thức ăn một lúc.
• Uống đủ nước: Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày để bù lại lượng nước đã mất và hỗ trợ quá trình chuyển hóa.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học để đảm bảo cân nặng hợp lý

3. Tập luyện hợp lý

Vận động thể chất không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn xây dựng cơ bắp, từ đó hạn chế sụt cân ở người tiểu đường.

• Tập các bài tập tăng cơ: Yoga, pilates, tập tạ nhẹ, các bài tập với dây kháng lực. Tăng cường khối lượng cơ bắp giúp cơ thể khỏe mạnh và săn chắc hơn.
• Tập các bài tập cardio: Đi bộ, đạp xe, bơi lội. Các bài tập này giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường sức khỏe tim mạch.
• Lưu ý: Không nên tập luyện quá sức, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc huấn luyện viên chuyên nghiệp để có một kế hoạch phù hợp với thể trạng.

4. Sử dụng thực phẩm bổ sung

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cần bổ sung thêm các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt để hỗ trợ kiểm soát cân nặng và cung cấp năng lượng.

• Sữa dành cho người tiểu đường: Chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, giúp cung cấp năng lượng mà không làm tăng đường huyết.
• Vitamin và khoáng chất: Các vitamin nhóm B, kẽm, magie... cần thiết cho quá trình chuyển hóa, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không?

Câu trả lời là có thể tăng cân, nhưng phải có phương pháp khoa học và dưới sự giám sát của bác sĩ. Tăng cân ở người tiểu đường không phải là ăn thật nhiều để tăng cân mà là xây dựng một chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để tăng khối lượng cơ bắp một cách lành mạnh.

• Cung cấp đủ năng lượng: Lượng calo nạp vào phải cao hơn lượng calo tiêu thụ, nhưng phải đến từ những nguồn thực phẩm lành mạnh, không làm tăng đường huyết.
• Tập trung vào protein: Tăng cường các thực phẩm giàu protein nạc để xây dựng cơ bắp, như đã đề cập ở trên.
• Tập thể hình: Luyện tập với tạ hoặc các bài tập kháng lực giúp kích thích cơ bắp phát triển, từ đó tăng khối lượng cơ.
• Kiên nhẫn và theo dõi: Quá trình này cần thời gian và sự kiên trì. Cần theo dõi cân nặng và đường huyết thường xuyên để điều chỉnh kế hoạch phù hợp.

Bệnh tiểu đường có thể tăng cân được

Xem thêm: Bệnh tiểu đường có tăng cân được không?

Kết luận

Sụt cân ở người tiểu đường là vấn đề phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp hạn chế sụt cân ở người tiểu đường như duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, tập luyện hợp lý, theo dõi đường huyết và khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp người bệnh ổn định cân nặng, nâng cao sức khỏe và phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Việc quản lý cân nặng đúng cách không chỉ cải thiện thể chất mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người tiểu đường.