Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không? Cách cải thiện cân nặng

Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không? Tình trạng sụt cân không kiểm soát là nỗi lo lớn nhất của người bệnh tiểu đường, người gầy yếu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống. Vậy nguyên nhân vì sao người bệnh tiểu đường lại sụt cân và làm thế nào để tăng cân trở lại một cách an toàn, hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu bài viết này để hiểu rõ hơn nhé. 

Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không?

Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không? Câu trả lời là có thể tăng cân. Mặc dù sụt cân là một triệu chứng phổ biến của bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2 giai đoạn muộn, nhưng việc tăng cân trở lại là hoàn toàn được nếu biết cách cải thiện đúng cách và an toàn. 

Người bệnh tiểu đường thường cảm thấy gặp khó khăn trong việc duy trì cân nặng ổn định do rối loạn chuyển hóa đường, mỡ, đạm trong cơ thể. Một khi không kiểm soát tốt đường huyết, khả năng hấp thu dinh dưỡng sẽ bị hạn chế, dẫn đến gầy yếu, sụt cân.

Khi kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý, tham gia hoạt động thể chất thường xuyên và theo dõi đường huyết, người bệnh hoàn toàn có thể cải thiện cân nặng, tăng cơ, giảm mệt mỏi mà không làm đường tăng cao. 

Bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không

Vì sao người bệnh tiểu đường sụt cân?

Sau khi biết được bệnh tiểu đường có thể tăng cân được, tiếp theo người bệnh cần phải nắm rõ được cơ chế dẫn đến tình trạng sụt cân mất kiểm soát. Có nhiều yếu tố dẫn đến việc người bệnh tiểu đường bị sụt cân. Sau đây là một vài nguyên nhân chính:

• Thiếu insulin hoặc đề kháng insulin: Insulin là hormone giúp tế bào hấp thụ glucose từ máu để tạo năng lượng. Ở người tiểu đường tuýp 1, tuyến tụy không sản xuất đủ insulin. Còn ở tiểu đường tuýp 2, cơ thể bị đề kháng insulin, khiến các tế bào không đáp ứng được với hormone này. Hậu quả là glucose không thể đi vào tế bào, dẫn đến việc cơ thể không có đủ năng lượng. 
• Phân giải cơ và mỡ: Khi các tế bào không nhận được glucose, cơ thể sẽ buộc phải tìm nguồn năng lượng thay thế. Lúc này, gan sẽ sản xuất ketone từ mỡ, và cơ thể sẽ bắt đầu phân giải cơ bắp và mỡ dự trữ để lấy năng lượng. Quá trình này diễn ra liên tục, khiến cân nặng giảm sút nhanh chóng.
• Thải glucose qua nước tiểu: Khi lượng đường trong máu quá cao, thận sẽ cố gắng loại bỏ bớt glucose ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Quá trình này không chỉ làm mất đi một lượng lớn năng lượng mà còn kéo theo cả nước, gây mất nước và sụt cân.
• Chán ăn và mệt mỏi: Đường huyết cao có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, và chán ăn. Điều này làm giảm lượng calo nạp vào cơ thể, góp phần vào việc giảm cân.
• Tăng chuyển hóa: Một số nghiên cứu cho thấy, quá trình chuyển hóa ở người tiểu đường có thể tăng lên, khiến cơ thể tiêu thụ năng lượng nhiều hơn, ngay cả khi nghỉ ngơi.

Xem thêm: Nguyên nhân bệnh tiểu đường

Cách tăng cân an toàn cho người bệnh tiểu đường

Tăng cân cho người tiểu đường cần tuân thủ nguyên tắc an toàn, không làm tăng đường huyết đột ngột. Dưới đây là các phương pháp khoa học mà bạn có thể áp dụng:

Bổ sung protein và calo đúng cách

Muốn tăng cân khi bị tiểu đường, bạn cần ưu tiên hai yếu tố quan trọng: calo và protein. Đây là nguồn nguyên liệu giúp xây dựng cơ bắp, phục hồi thể trạng và duy trì năng lượng cho cơ thể.
Một số nhóm thực phẩm vừa giàu dinh dưỡng vừa thân thiện với người tiểu đường:

• Các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt: óc chó, hạnh nhân, hạt chia, yến mạch, gạo lứt.
• Nguồn đạm chất lượng: cá, trứng, thịt đỏ nạc, thịt gà bỏ da.
• Sữa chuyên biệt cho tiểu đường: vừa cung cấp calo, vừa bổ sung đạm và chất xơ giúp kiểm soát đường huyết.

Thay vì ăn nhiều một lúc, bạn có thể trộn hạt vào salad, làm sinh tố với sữa ít đường, hoặc kết hợp yến mạch cùng trái cây ít ngọt. Như vậy vừa tăng giá trị dinh dưỡng, vừa giúp cơ thể dễ hấp thu mà không gây biến động đường huyết.

Bổ sung protein đúng cách để tăng cường sức khỏe

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày

Một nguyên tắc quan trọng để tăng cân an toàn là chia nhỏ khẩu phần ăn. Người bệnh tiểu đường nên duy trì: 3 bữa chính + 2–3 bữa phụ, cách nhau khoảng 2–3 giờ.
Cách ăn này mang lại nhiều lợi ích:

• Tránh tình trạng no quá hoặc đói quá.
• Cung cấp năng lượng ổn định cho cơ thể hoạt động.
• Duy trì đường huyết ở mức an toàn, không dao động quá mạnh.
• Giúp cơ thể “tích lũy” dần dần năng lượng, từ đó cải thiện cân nặng.

Ví dụ: giữa bữa sáng và bữa trưa, bạn có thể thêm một phần sữa hạt ít đường, hoặc một hộp sữa chua Hy Lạp không đường kèm hạt lanh.

Sữa tăng cân an toàn cho người tiểu đường

Sữa là lựa chọn tuyệt vời để bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt cho người tiểu đường muốn tăng cân. Tuy nhiên, không phải loại sữa nào cũng phù hợp.
Người bệnh nên chọn:

• Sữa chuyên biệt cho người tiểu đường: có chỉ số đường huyết thấp, bổ sung thêm chất xơ hòa tan.
• Sữa giàu protein, ít đường: giúp tăng cơ, không gây tăng cân mất kiểm soát.
• Sữa thực vật (sữa hạnh nhân, sữa óc chó, sữa đậu nành ít đường): giàu dinh dưỡng, tốt cho tim mạch.

Tránh sữa nguyên kem, sữa đặc có đường vì có thể làm tăng đường huyết đột ngột.

Tập luyện đều đặn để hỗ trợ tăng cân

Ăn uống chỉ là một nửa hành trình, tập luyện mới là chìa khóa để tăng cân lành mạnh.

• Các bài tập sức mạnh nhẹ nhàng: chống đẩy, tạ tay, squat… giúp xây dựng cơ bắp.
• Hoạt động thể chất nhẹ: đi bộ nhanh, yoga, đạp xe giúp tăng cường trao đổi chất và sử dụng insulin hiệu quả hơn.
• Tập đều đặn: 30 phút/ngày, ít nhất 5 ngày/tuần để đạt hiệu quả tối ưu.

Tập luyện không chỉ hỗ trợ tăng cân mà còn giúp cải thiện giấc ngủ, giảm stress và ổn định đường huyết, tất cả đều có lợi cho quá trình phục hồi cân nặng.

Tham gia rèn luyện thể thao để cải thiện 

Xem thêm: Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không?

Các câu hỏi thường gặp

1. Bị tiểu đường sụt cân có lên lại không?
Có. Nếu được điều trị đúng cách, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và duy trì lối sống lành mạnh, cân nặng hoàn toàn có thể cải thiện.
2. Bị tiểu đường sụt cân có nguy hiểm không?
Nguy hiểm. Sụt cân nhanh có thể là dấu hiệu đường huyết quá cao, thiếu insulin, hoặc biến chứng chuyển hóa. Người bệnh cần đi khám sớm.
3. Sữa tăng cân cho người tiểu đường
Người bệnh có thể sử dụng các loại sữa công thức chuyên biệt cho tiểu đường, giàu đạm, chất xơ, ít đường. Tuyệt đối không dùng sữa nguyên kem thông thường vì dễ làm tăng đường huyết.

4. Người bệnh tiểu đường có nên ăn nhiều tinh bột để tăng cân không?

Không. Người bệnh nên chọn tinh bột tốt như gạo lứt, khoai lang, yến mạch thay vì cơm trắng, bánh ngọt. Ăn quá nhiều tinh bột xấu sẽ khiến đường huyết tăng vọt và gây biến chứng.

Kết luận

Vậy, bị bệnh tiểu đường có tăng cân được không? Câu trả lời là có, nhưng phải thực hiện đúng cách, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng. Người bệnh cần ăn uống cân bằng, tập luyện hợp lý, dùng sữa chuyên biệt và kiểm soát đường huyết chặt chẽ. Tăng cân khoa học không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn phòng ngừa biến chứng nguy hiểm của tiểu đường.