Bệnh tiểu đường có ăn bắp được không và nên ăn bao nhiêu là tốt?

Bắp là thực phẩm quen thuộc, dễ ăn, giàu năng lượng, song lại chứa tinh bột. Điều này khiến người bệnh lo ngại liệu “Bệnh tiểu đường có ăn bắp được không?”. Thực tế, bắp là một loại ngũ cốc nguyên hạt giàu dinh dưỡng và có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho người bệnh tiểu đường nếu được tiêu thụ đúng cách và với liều lượng hợp lý. Bài viết dưới đây, Thuốc Tiểu Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất dinh dưỡng của bắp, tác động của nó tới đường huyết, cùng cách ăn bắp an toàn, khoa học.

Bệnh tiểu đường có ăn bắp được không?

Vậy người bệnh tiểu đường có ăn bắp được không? Câu trả lời là có, nhưng cần kiểm soát lượng ăn và cách chế biến để tránh tăng đường huyết.
Bắp (ngô) là loại ngũ cốc phổ biến, chứa nhiều dưỡng chất như vitamin nhóm B, chất xơ, magie và các chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, vì trong bắp có thành phần tinh bột khá cao nên loại thực phẩm này có chỉ số đường huyết (GI) ở mức trung bình – cao, khoảng 69. Điều này có nghĩa là nếu người bị tiểu đường ăn quá nhiều bắp, đường huyết có thể tăng nhanh sau bữa ăn.

Bệnh tiểu đường có ăn bắp được không? Câu trả lời là có 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ số đường huyết (Glycemic Index – GI) cho biết tốc độ hấp thu và chuyển hóa carbohydrate trong thực phẩm thành glucose trong máu. Những thực phẩm có GI cao thường khiến đường huyết tăng đột ngột, dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở người tiểu đường như suy thận, bệnh tim mạch hay tổn thương võng mạc.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là người tiểu đường phải kiêng hoàn toàn bắp. Bắp có chỉ số GI khoảng 52 (luộc chín) nên là nhóm thực phẩm vừa phải phù hợp với người tiểu đường khi dùng đúng cách. Nếu được ăn với khẩu phần hợp lý, bắp vẫn mang lại nhiều lợi ích, giúp cung cấp năng lượng chậm, hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung dưỡng chất thiết yếu. Việc quan trọng là kiểm soát lượng ăn và kết hợp với các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp khác để giữ đường huyết ổn định.

Lợi ích của bắp đối với người bệnh tiểu đường

Bắp (ngô) không chỉ là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày mà còn mang đến nhiều giá trị dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là với người mắc bệnh tiểu đường.
Trong hạt bắp có chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu như chất xơ, vitamin A, vitamin B6, magie, natri, kẽm, phốt pho, selen và choline. Đây đều là những thành phần giúp hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, tăng sức đề kháng và cải thiện hoạt động của hệ thần kinh. Ngoài ra, bắp ngô còn thuộc nhóm ngũ cốc nguyên hạt, nên có tác dụng cung cấp năng lượng ổn định và giúp đường huyết tăng chậm hơn so với các loại tinh bột tinh chế.
Đặc biệt, bắp ngô rất giàu carotenoid và folate, điển hình là lutein và zeaxanthin, hai chất chống oxy hóa mạnh có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ võng mạc và duy trì thị lực. Người tiểu đường nếu ăn bắp với lượng vừa phải sẽ góp phần ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể, hai biến chứng về mắt thường gặp khi đường huyết cao kéo dài.
Không chỉ vậy, hàm lượng chất chống oxy hóa trong bắp còn cao hơn nhiều loại ngũ cốc khác. Các hợp chất này giúp trung hòa gốc tự do, giảm viêm, ức chế sự hình thành tế bào ung thư, đồng thời hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh mạn tính như ung thư phổi, ung thư vú hay ung thư đại, trực tràng.
Bên cạnh đó, bắp cung cấp nguồn chất xơ dồi dào,  bao gồm cả chất xơ hòa tan và không hòa tan. Chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, hạn chế hấp thu cholesterol xấu (LDL), từ đó bảo vệ tim mạch.
Một lợi ích khác là bắp giúp tạo cảm giác no lâu, giảm nhu cầu ăn vặt và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Nghiên cứu cho thấy những người ăn ngũ cốc nguyên hạt như bắp thường giữ đường huyết ổn định hơn và giảm nguy cơ béo phì, yếu tố làm tăng khả năng mắc tiểu đường tuýp 2.

Xem thêm: Người tiểu đường có ăn khoai mì được không? Đọc ngay để biết cách ăn đúng

Nên ăn bao nhiêu bắp là tốt cho người tiểu đường?

Không phải ăn bắp bao nhiêu cũng được. Người tiểu đường cần tính toán khẩu phần tinh bột hàng ngày sao cho cân đối với lượng insulin hoặc thuốc đang sử dụng.

• Khẩu phần khuyến nghị

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), mỗi bữa chính của người tiểu đường nên cung cấp khoảng 45–60g carbohydrate, tùy vào giới tính, cân nặng và mức độ hoạt động.
1 trái bắp luộc trung bình, khoảng 100–120g chứa khoảng 20–25g carbohydrate.
Vì vậy, mỗi lần ăn, người tiểu đường chỉ nên ăn ½ đến 1 trái bắp luộc, thay thế cho một phần cơm hoặc tinh bột khác trong bữa ăn.

Người bệnh nên ăn khoảng 100-200g bắp luộc

• Thời điểm ăn bắp hợp lý

Ăn bắp vào buổi sáng hoặc trưa, khi cơ thể hoạt động nhiều, giúp tiêu hao năng lượng tốt hơn.
Tránh ăn bắp buổi tối hoặc sát giờ ngủ, vì cơ thể ít vận động dễ làm đường huyết tăng.

• Kết hợp bắp với thực phẩm khác

Nên ăn bắp cùng với thực phẩm giàu protein như trứng, đậu hũ, cá và chất béo tốt như dầu ô liu, hạt chia để làm chậm hấp thu đường và giữ đường huyết ổn định.

Người tiểu đường nên chọn loại bắp nào và cách chế biến ra sao?

Người tiểu đường nên chọn loại bắp và cách chế biến như sau để vừa tận dụng lợi ích vừa kiểm soát được đường huyết:
Loại bắp nên chọn:

• Bắp tươi nguyên hạt, ưu tiên bắp luộc hoặc hấp.
• Có thể ăn bắp Mỹ (bắp ngọt) nhưng chỉ nên dùng với lượng vừa phải vì có chỉ số đường huyết từ trung bình đến cao (60-85).
• Bắp nếp (ngô dẻo) cũng được phép ăn nhưng phải kiểm soát lượng do carbohydrate và chỉ số đường huyết tương đối cao.
• Tránh các loại bắp chế biến sẵn có nhiều gia vị, bơ, đường hoặc bắp đóng hộp chứa chất bảo quản.

Cách chế biến phù hợp:

• Ưu tiên bắp luộc hoặc hấp để giữ nguyên chất xơ và dinh dưỡng, không tăng chỉ số đường huyết đột ngột.
• Tránh ăn bắp chiên, nướng với bơ hoặc bắp rang có thêm bơ, muối, đường.
• Có thể kết hợp bắp với thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh) và đạm (ức gà, cá, đậu hũ) để làm chậm hấp thu đường.
• Thêm một ít chất béo lành mạnh (hạt hạnh nhân, óc chó) giúp giảm tác động lên đường huyết.
• Cân nhắc ăn xôi bắp với khẩu phần nhỏ và kết hợp với thực phẩm khác để cân bằng carbohydrate.
• Không thêm mật ong, sữa đặc hay các chất tạo ngọt khi chế biến bắp.

Như vậy, chọn bắp tươi, luộc hoặc hấp, kết hợp với rau xanh và thực phẩm giàu đạm là cách tốt nhất cho người tiểu đường để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Người bệnh tiểu đường nên ăn bắp luộc

Lưu ý khi người bệnh tiểu đường ăn bắp

Dưới đây là các lưu ý quan trọng khi người bệnh tiểu đường ăn bắp:

• Không ăn quá nhiều bắp vì chứa lượng carbohydrate khá cao (19-21g/100g), có thể làm tăng đường huyết đột ngột nếu tiêu thụ quá mức.
• Kiểm soát khẩu phần ăn bắp phù hợp, tùy loại bắp và cách chế biến, ví dụ bắp non dưới 300g, bắp nếp dưới 130g, bắp Mỹ vàng luộc dưới 100g, bắp rang dưới 53g.
• Ưu tiên ăn bắp luộc hoặc hấp, tránh các món bắp chiên, nướng phủ bơ, đường hoặc bắp đóng hộp có chất bảo quản.
• Người có hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc rối loạn hấp thu nên đảm bảo bắp được nấu chín kỹ để tránh khó tiêu, đầy hơi.
• Sau khi ăn bắp, nếu thấy các triệu chứng như khát nước nhiều, mệt mỏi, đi tiểu nhiều thì cần xem xét giảm lượng ăn.
• Phối hợp bắp với các nhóm thực phẩm giàu chất xơ, đạm và chất béo lành mạnh để làm chậm hấp thu đường, hỗ trợ cân bằng đường huyết.
• Thường xuyên theo dõi phản ứng đường huyết cá nhân sau khi ăn bắp để điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn cho phù hợp với từng cá nhân.

Xem thêm: Bệnh tiểu đường có ăn được khoai lang không? Ăn bao nhiêu là an toàn?

Kết luận

Bệnh tiểu đường có ăn bắp được không? Câu trả lời là có, nhưng phải ăn đúng cách và đúng lượng. Bắp là thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình, giàu chất xơ và chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, mắt và hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, người bệnh cần ăn vừa phải (½–1 trái mỗi lần), ưu tiên bắp luộc hoặc hấp, tránh bắp chiên, nướng bơ và theo dõi đường huyết sau ăn để điều chỉnh phù hợp.