Người bị tiểu đường có truyền đạm được không? Khi nào cần thực hiện

Bệnh tiểu đường gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát tốt. Trong quá trình điều trị, nhiều người bệnh thường băn khoăn về các phương pháp hỗ trợ dinh dưỡng, đặc biệt là việc truyền đạm. Vậy người bị tiểu đường có truyền đạm được không? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi thắc mắc của bạn. 

Người bị tiểu đường có truyền đạm được không?

Đối với người bệnh tiểu đường, việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng là vô cùng quan trọng để ổn định đường huyết. Đạm (protein) là một trong ba nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phục hồi các mô, sản xuất hormone và enzyme, cũng như duy trì chức năng miễn dịch. Tuy nhiên, khi ăn uống không đủ hoặc cơ thể bị suy kiệt do bệnh lý, việc bổ sung đạm qua đường truyền tĩnh mạch có thể được xem xét.
Truyền đạm, hay còn gọi là truyền dịch acid amin, là việc đưa các phân tử protein nhỏ (acid amin) trực tiếp vào cơ thể qua đường tĩnh mạch. Mục đích chính của phương pháp này là cung cấp nhanh chóng các dưỡng chất cần thiết, giúp cơ thể phục hồi, đặc biệt trong những trường hợp người bệnh không thể ăn uống hoặc có khả năng hấp thụ kém.

Người bị tiểu đường có truyền đạm được không

Tuy nhiên, người bệnh tiểu đường cần đặc biệt lưu ý khi truyền đạm. Lý do là vì quá trình chuyển hóa đạm cũng có thể ảnh hưởng đến đường huyết. Khi cơ thể chuyển hóa acid amin thành năng lượng, một phần trong số đó có thể chuyển hóa thành glucose, làm tăng lượng đường trong máu. Do đó, việc truyền đạm cho người bệnh tiểu đường không thể thực hiện tùy tiện mà phải có sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, mức độ đường huyết, và các bệnh lý đi kèm để đưa ra quyết định phù hợp nhất.
Trong một số trường hợp, nếu người bệnh tiểu đường bị suy dinh dưỡng nặng, sụt cân không kiểm soát, hoặc đang hồi phục sau phẫu thuật lớn mà không thể ăn uống, truyền đạm có thể là giải pháp cần thiết để duy trì sự sống và hỗ trợ quá trình phục hồi. Việc này giúp bổ sung năng lượng, tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ biến chứng do suy kiệt. Điều quan trọng là phải theo dõi sát sao đường huyết trong và sau khi truyền để có biện pháp điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng đường huyết tăng vọt đột ngột.

Khi nào người bệnh tiểu đường cần truyền đạm?

Truyền đạm không phải là một phương pháp bổ sung dinh dưỡng thông thường mà là một biện pháp y tế đặc biệt, chỉ được chỉ định khi thực sự cần thiết. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà người bệnh tiểu đường có thể được cân nhắc truyền đạm:

• Suy dinh dưỡng nặng và sụt cân không kiểm soát: Khi người bệnh tiểu đường không thể ăn uống đủ chất, cơ thể sẽ dần mất đi khối lượng cơ bắp và năng lượng dự trữ, dẫn đến suy dinh dưỡng. Tình trạng này làm giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ nhiễm trùng và làm chậm quá trình lành vết thương, đặc biệt ở những người có biến chứng thần kinh hoặc mạch máu. Trong trường hợp này, truyền đạm giúp cung cấp acid amin cần thiết để tái tạo mô, phục hồi chức năng cơ thể và cải thiện thể trạng.
• Hậu phẫu thuật lớn: Sau các cuộc phẫu thuật lớn, đặc biệt là phẫu thuật đường tiêu hóa, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc ăn uống, gây thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng. Lúc này, truyền đạm là một trong những giải pháp tối ưu để cung cấp năng lượng và dưỡng chất, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi, vết mổ mau lành và giảm thiểu các biến chứng do suy kiệt.
• Bệnh lý đường tiêu hóa cấp tính: Các bệnh lý như viêm ruột, tắc ruột hoặc các bệnh gây rối loạn hấp thu nặng có thể khiến người bệnh không thể hấp thụ được các chất dinh dưỡng từ thức ăn. Trong tình huống này, việc truyền đạm qua đường tĩnh mạch là cách duy nhất để duy trì dinh dưỡng, đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng để chống chọi với bệnh tật và hồi phục.
• Bệnh nặng không thể ăn uống qua đường miệng: Một số bệnh lý cấp tính như hôn mê, đột quỵ hoặc các tình trạng nguy kịch khác khiến người bệnh mất khả năng ăn uống. Trong trường hợp này, việc nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch, bao gồm cả truyền đạm, là biện pháp bắt buộc để duy trì sự sống và hỗ trợ chức năng của các cơ quan quan trọng.

Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng quyết định truyền đạm phải dựa trên sự đánh giá kỹ lưỡng của bác sĩ về tình trạng sức khỏe, mức độ suy dinh dưỡng và các chỉ số xét nghiệm liên quan. Bác sĩ sẽ cân nhắc lợi ích và rủi ro, đồng thời theo dõi sát sao phản ứng của cơ thể người bệnh để điều chỉnh liều lượng và tốc độ truyền phù hợp, tránh các biến chứng không mong muốn.

Lưu ý quan trọng khi truyền đạm cho người bệnh tiểu đường

Khi truyền đạm cho người bệnh tiểu đường cần được thực hiện hết sức thận trọng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà cả người bệnh và người nhà cần nắm rõ để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Chỉ thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Không tự ý mua và truyền đạm tại nhà hoặc tại các cơ sở không đủ điều kiện. Việc truyền đạm không đúng cách, không đúng liều lượng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm tăng đường huyết đột ngột, quá tải tuần hoàn, hoặc sốc phản vệ. Bác sĩ sẽ là người duy nhất có đủ chuyên môn để đánh giá và đưa ra quyết định phù hợp nhất.
• Theo dõi đường huyết sát sao: Trong và sau khi truyền đạm, người bệnh cần được kiểm tra đường huyết thường xuyên. Một số loại dung dịch truyền đạm có thể chứa một lượng nhỏ glucose hoặc quá trình chuyển hóa đạm có thể làm tăng đường huyết. Do đó, việc theo dõi sát sao giúp phát hiện kịp thời tình trạng tăng đường huyết và có biện pháp xử lý bằng cách tiêm insulin hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc.
• Kiểm tra các chỉ số chức năng gan, thận: Chức năng gan và thận đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và thải trừ các chất dư thừa. Ở người bệnh tiểu đường, các cơ quan này có thể đã bị tổn thương do biến chứng của bệnh. Nếu chức năng gan, thận suy giảm, việc truyền đạm có thể gây quá tải, làm tăng nồng độ các chất thải trong máu, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, trước khi truyền đạm, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm để đánh giá chức năng gan, thận.
• Lựa chọn loại dung dịch truyền phù hợp: Có nhiều loại dung dịch truyền đạm khác nhau, mỗi loại có thành phần và nồng độ acid amin riêng biệt. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh và nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh để lựa chọn loại dung dịch phù hợp nhất. Việc này đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu rủi ro.
• Chú ý đến tốc độ truyền: Tốc độ truyền dịch cũng là một yếu tố quan trọng. Truyền quá nhanh có thể gây quá tải tuần hoàn, đặc biệt ở người bệnh có tiền sử bệnh tim mạch. Truyền với tốc độ chậm, đều đặn sẽ giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn và giảm nguy cơ biến chứng.
• Cần có sự giám sát của nhân viên y tế: Quá trình truyền đạm cần được thực hiện tại bệnh viện hoặc dưới sự giám sát chặt chẽ của nhân viên y tế có chuyên môn. Họ sẽ theo dõi các dấu hiệu sinh tồn, phản ứng của cơ thể và xử lý kịp thời nếu có bất kỳ biến cố nào xảy ra.

Tóm lại, truyền đạm là một biện pháp y tế cần thiết trong một số trường hợp, nhưng nó không phải là giải pháp thay thế cho một chế độ ăn uống lành mạnh. Tuân thủ đúng các nguyên tắc và chỉ định của bác sĩ là chìa khóa để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh tiểu đường.

Một số lưu ý quan trọng khi truyền đạm cho người tiểu đường

Giải pháp thay thế truyền đạm cho người bị tiểu đường

Truyền đạm chỉ là một giải pháp tình thế trong những trường hợp đặc biệt. Về lâu dài, người bệnh tiểu đường cần tập trung vào việc duy trì một chế độ dinh dưỡng khoa học và lành mạnh. Dưới đây là một số giải pháp thay thế và cách tiếp cận dinh dưỡng hiệu quả:
1. Chế độ ăn uống cân bằng

Chế độ ăn uống cân bằng là nền tảng quan trọng nhất. Người bệnh tiểu đường nên xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, bao gồm protein, carbohydrate, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Nên ưu tiên các nguồn protein tốt như:

• Thịt nạc: Gà, cá, thịt bò.
• Trứng: Một nguồn protein hoàn chỉnh và dễ hấp thụ.
• Hải sản: Tôm, cua, cá, đặc biệt là cá hồi, cá trích giàu omega-3.
• Các loại đậu và hạt: Đậu nành, đậu lăng, đậu đen, hạt óc chó, hạnh nhân.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo: Sữa chua không đường, phô mai.

2. Bổ sung dinh dưỡng qua đường uống

Trong trường hợp người bệnh không thể ăn đủ qua bữa ăn thông thường, nhưng vẫn có khả năng tiêu hóa, bác sĩ có thể khuyên dùng các loại sữa dinh dưỡng đặc biệt dành cho người tiểu đường. Các sản phẩm này được thiết kế với chỉ số đường huyết thấp, giúp cung cấp đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất mà không làm tăng đường huyết đột ngột. Đây là một giải pháp tiện lợi và an toàn hơn nhiều so với truyền đạm.
3. Chia nhỏ bữa ăn

Thay vì ăn 3 bữa chính, người bệnh có thể chia nhỏ thành 5-6 bữa ăn trong ngày. Cách này giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng đều đặn, tránh tình trạng đường huyết tăng cao sau mỗi bữa ăn và giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
4. Tăng cường rau xanh và chất xơ

Chất xơ có trong rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, từ đó giúp ổn định đường huyết. Ngoài ra, chất xơ cũng tạo cảm giác no lâu, giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả.
5. Luyện tập thể dục đều đặn

Vận động không chỉ giúp tiêu thụ năng lượng mà còn cải thiện độ nhạy insulin của cơ thể, giúp đường huyết được kiểm soát tốt hơn. Tập thể dục đều đặn còn giúp duy trì khối lượng cơ bắp, giảm nguy cơ suy nhược.
Bằng cách kết hợp một chế độ ăn uống khoa học, bổ sung dinh dưỡng hợp lý (nếu cần) và duy trì lối sống lành mạnh, người bệnh tiểu đường có thể kiểm soát tốt bệnh, hạn chế các biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống mà không cần phải phụ thuộc vào các biện pháp can thiệp y tế phức tạp như truyền đạm.

Xem thêm: Các giai đoạn bệnh tiểu đường

Kết luận

Người bị tiểu đường có truyền đạm được không? Người bị tiểu đường có thể truyền đạm, nhưng đây là một biện pháp y tế đặc biệt, chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ và trong những trường hợp thực sự cần thiết như suy dinh dưỡng nặng, sau phẫu thuật lớn hoặc khi không thể ăn uống qua đường miệng. Việc này đòi hỏi sự theo dõi sát sao về đường huyết và chức năng gan, thận để đảm bảo an toàn tối đa.

Thay vì coi truyền đạm là một giải pháp lâu dài, người bệnh tiểu đường nên tập trung vào việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học và cân bằng từ các nguồn thực phẩm tự nhiên. Đây là cách tốt nhất để cung cấp protein và các dưỡng chất thiết yếu, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả, cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để có được kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp nhất với bản thân.